Ανέκδοτο : H Ξανθιά Μαμά
- Γιώργο που είναι τα παιδιά?
- Στα Αγγλικά.
- George where are the kids?
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ -ΑΠΟΨΕΙΣ - ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011
ΑΝΕΚΔΟΤΟ
- Γιώργο που είναι τα παιδιά?
- Στα Αγγλικά.
- George where are the kids?
ΗΛΙΘΙΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ....ΟΜΟΙΟΤΗΣ.......
περί ηλιθίων...
Ένας ηλίθιος μπορεί να κάνει περισσότερες ερωτήσεις σε ένα λεπτό, από όσες μπορούν να απαντήσουν δέκα σοφοί σε μία ώρα.
Ο ηλίθιος περιπλανιέται. Ο σοφός ταξιδεύει.
Ο ηλίθιος περιπλανιέται. Ο σοφός ταξιδεύει.
Πρέπει να είσαι σοφός για να μπορείς να λες ψέμματα και οι άλλοι να σε πιστεύουν. Ο ηλίθιος καλύτερα να είναι πάντα απολύτως ειλικρινής.
Τα λάθη του ηλίθιου τα γνωρίζει όλος ο κόσμος εκτός από τον ίδιο. Τα λάθη του σοφού τα γνωρίζει μόνο ο ίδιος και κανένας άλλος.
Τα λάθη του ηλίθιου τα γνωρίζει όλος ο κόσμος εκτός από τον ίδιο. Τα λάθη του σοφού τα γνωρίζει μόνο ο ίδιος και κανένας άλλος.
Ενας σοφός μαθαίνει πολλά από έναν ηλίθιο, ενώ ο ηλίθιος δεν μαθαίνει τίποτα από έναν σοφό.
Οι εργένηδες ξέρουν περισσότερα από τους παντρεμένους σχετικά με τις γυναίκες. Αν δεν ήξεραν, θα ήταν κι αυτοί παντρεμένοι.
Οι εργένηδες ξέρουν περισσότερα από τους παντρεμένους σχετικά με τις γυναίκες. Αν δεν ήξεραν, θα ήταν κι αυτοί παντρεμένοι.
Ο μόνος τρόπος να κρατήσεις ένα μυστικό, είναι να μην πεις σε κανέναν ότι γνωρίζεις κάποιο μυστικό.
Το ποιός είσαι, δεν αλλάζει. Αλλάζει αυτό που νομίζεις ότι είσαι.
Το ποιός είσαι, δεν αλλάζει. Αλλάζει αυτό που νομίζεις ότι είσαι.
ΠΑΚΗ ΠΗΓΑΙΝΕ ΝΑ ΚΡΥΦΤΕΙΣ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ......
Πήγε για μαλί και βγήκε κουρεμένος!
Πήγε για μαλί στο δικό του κανάλι έτσι νόμιζε και βγήκε για να καλύψει τα ακάλυπτα και κατατροπώθηκε!Πρετεντέρης :Αυξήσατε το κόστος των δημοσίων πληρωμών από 30δις το 2004 στα 58δις το 2009! Δηλαδή 28δις όσα και το έλλειμα που παραδώσατε και για το οποίο παλέυουμε σήμερα! Πάκης: Μα μά μα εμείς προσλάβαμε όχι αορίστου αλλά αυτούς που είχε υποσχεθεί το ΠΑΣΟΚ το 2002....Μα Μα..Μα
ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΩΡΑ
ΔΕΙΤΕ ΑΠ'ΕΥΘΕΙΑΣ ΤΩΡΑ ΤΟ ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
ΔΕΙΤΕ ΑΠ'ΕΥΘΕΙΑΣ ΤΩΡΑ ΤΟ ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΧΑΣΕΙ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΟΥΣ....
Aποκάλυψη -σοκ για το εγχώριο πολιτικό σκηνικό> 25 δημοσιογράφοι-ερευνητές του γερμανικού “ Stern” στο κυνήγι των “ ελληνικών CDS
Σε εξέλιξη βρίσκεται μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα του γερμανικού περιοδικού «Stern» για τα περίφημα ”ελληνικά” CDS!H έρευνα διεξάγεται σε Αθήνα, Νέα Υόρκη, Ουσάσιγκτον, Βρυξέλλες, Βερολίνο, Λονδίνο, Γενεύη ακόμη και στο Τόκιο με πάνω από 25 ρεπόρτερς-ερευνητές.
Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί ως τώρα είναι συγκλονιστικά και φωτογραφίζουν όλες τις πτυχές της υπόθεσης που αναμένεται να προκαλέσει σεισμό στο εγχώριο πολιτικό σκηνικό.
Στην Αθήνα πάντως και πιο συγκεκριμένα στο κτίριο της NΔ-SATURN με το στανιό κάλυψαν με χθεσινή δήλωσή τους στην εφημερίδα «Δημοκρατία» τον Πάνο Καμμένο.
Η δυστοκία του Μιχελάκη αλλά και του Σαμαρά για την υπόθεση των CDS, μπορεί να προκαλεί για την ώρα εύλογες απορίες, αλλά σύμφωνα με Γερμανούς δημοσιογράφους που ερευνούν την υπόθεση, οι «απαντήσεις» που θα δώσει η δημοσιοποίηση της έρευνας θα φωτίσει όλα τα πρόσωπα και τις θέσεις κλειδιά που κατέχουν δίπλα στις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ΝΔ!!!
Περιττό να αναφέρουμε το ενδιαφέρον της Καγκελαρίας για την εξέλιξη της δημοσιογραφικής έρευνας του περιοδικού…
ΤΡΑΓΕΛΑΦΟΣ.......................
Παράταση στην πληρωμή της έκτακτης εισφοράς
δεν δέχονται να συμψηφίσουν τα χρωστούμενα της έκτακτης εισφοράς με την επιστροφή τους, οδήγησαν το υπουργείο Οικονομικών, να δώσει διορία 6 ημέρες ακόμα για την τακτοποίηση της πληρωμής της πρώτης δόσης.
Πρόκειται για το εκκαθαριστικό με τα χαράτσια το οποίο οι φορολογούμενοι μπορούν να εξοφλήσουν είτε εφάπαξ ή σε 6 δόσεις, με την μικρότερη να φτάνει τα 300 ευρώ.
Η προθεσμία έληγε σήμερα με αποτέλεσμα από το πρωί να δημιουργηθούν μεγάλες ουρές στις τράπεζες και στις εφορίες για την εξόφλησή της. Σε περίπτωση που δεν πληρωθεί στην ώρα της, το πρόστιμο ανέρχεται σε 1% το μήνα. Η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η 6η Οκτωβρίου.
Εν τω μεταξύ, το αδιαχώρητο έχει δημιουργηθεί όλο το προηγούμενο διάστημα στις εφορίες από φορολογούμενους, οι οποίοι είτε θέλουν να συμψηφίσουν την εισφορά με τυχόν επιστροφή που έχουν λαμβάνειν από το Δημόσιο και από άλλους που θέλουν νέο εκκαθαριστικό εισφοράς γιατί τους ήρθε φόρος ενώ δεν οφείλουν.
Oι πρώτοι, στους οποίους το Δημόσιο χρωστάει επιστροφή φόρου από το 2010, και δικαιολογημένα ζητάνε τον συμψηφισμό με την εισφορά, λαμβάνουν την απάντηση ότι τα εκκαθαριστικά τους έχουν σταλεί στο taxisnet για να βγει η επιταγή, είτε ότι η δήλωση τους δεν έχει επεξεργασθεί ακόμη. Και στις δύο περιπτώσεις συμψηφισμός δεν γίνεται.
Όσοι δε, θέλουν την έκδοση νέου εκκαθαριστικού γιατί π.χ. είναι άνεργοι και εξαιρούνται της εισφοράς, τους ανακοινώνεται ότι δεν υπάρχει το πρόγραμμα και συνιστάται είτε υπομονή ή πληρωμή της πρώτης δόσης και συμψηφισμός στο μέλλον!
Η υποχρέωση του να πρέπει να τρέχει κανείς στην εφορία για πράγματα που μοιάζουν και είναι αυτονόητα είναι και αυτό που οδηγεί σε απόγνωση αρκετούς φορολογούμενους.
ΑΝΕΚΔΟΤΟ
στο δικαστήριο
Μια φορά ήταν ένας γύφτος στο δικαστήριο και ήταν μάρτυρας σε μια υπόθεση μοιχίας.
Άρχισε την κατάθεση και λέει:
- "Εγώ κύριε πρόεδρε πήγαινα με το Ντάτσουν και πούλαγα πατάτες, όταν σε μια στιγμή μου ήρθε να πάω για κατούρημα.
Πάω λοιπόν στην άκρη, την πετάω έξω και εκεί που ξαλάφρωνα, βλέπω την κυρία με τον κύριο να γ@...νται."
-"Μα τι είναι αυτά που λες; Πως εκφράζεσαι έτσι; Μίλα πιο κόσμια!"
-"Τι να πω Κύριε Πρόεδρε; Πώς να το πω;"
-"Πες "συνουσιαζόντουσαν", ανακάλεσε και πες το απο την αρχή με πιο κόσμιες εκφράσεις."
- "Εντάξει, λοιπόν όπως σας είπα πήγα για κατούρημα, οταν βλέπω την κυρία Παντελίδου με τον κύριο Κωσταντινίδη, πίσω απο ένα θάμνο να "συνουσιάζονται"."
-"Μπράβο.Έτσι μάλιστα!"
-"Περιμένετε, κύριε πρόεδρε, δεν τελείωσα! Εκεί που "συνουσιάζονταν", κάνω μια έτσι το θάμνο και τι να δω:
Αυτοί οι δύο, γ@.....σαν κανονικά!!!!"
ΔΙΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟ.....
ρασκευή, 30 Σεπτεμβρίου 2011
"Οι Έλληνες,αν θέλουν, μας παίρνουν και τα σώβρακα"!Γερμανός Καθηγητής στο Spiegel!
Το Der Spiegel μας έχει συνηθίσει σε πολύ αρνητικά για την Ελλάδα δημοσιεύματα. Δεν ξέρουμε τι… κρίση έπιασε τους Γερμανούς, αλλά η συνέντευξη του Albrecht Ritsch, Wirtschaftshistoriker (καθηγητή Ιστορίας της Οικονομίας) που δημοσιεύει είναι εκπληκτική και πρέπει να τη διαβάσουν πολύ προσεκτικά η Μέρκελ,ο Σόϊμπλε κι όλοι όσοι έχουν κάνει πειραματόζωο την Ελλάδα!
Ο καθηγητής σε γενικές γραμμές:
• Χαρακτηρίζει αδικαιολόγητη τη συμπεριφορά των Γερμανών που συνοψίζεται στο “λεφτά θα πάρετε μόνο αν κάνετε αυτό που σας λέμε”.
• Θυμίζει τις μεγάλες χρεοκοπίες της Γερμανίας και υπενθυμίζει ότι το οικονομικό της θαύμα το οφείλει στις ΗΠΑ!
• Θα έπρεπε αντίθετα να είμαστε ευγνώμονες, να εξυγιάνουμε την Ελλάδα με τα λεφτά μας. Αν εμείς εδώ παίξουμε το παιγνίδι των ΜΜΕ, παριστάνοντας τον χοντρό Εμίλ, που καπνίζει το πούρο του και αρνείται να πληρώσει, κάποτε κάποιοι θα μας στείλουν τους παλιούς λογαριασμούς,λέει και αφήνει ξερούς τους Γερμανούς!
ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ:
Spiegel: Κυριε Ritschl η Γερμανία συζητάει αυτό τον καιρό για περαιτέρω οικονομική βοήθεια για την Ελλάδα σαν υπεράνω όλων ηθικολόγος. Η κυβέρνηση ενεργεί με ακαμψία σύμφωνα με τη ρήση : ¨λεφτά θα πάρετε μόνο αν κάνετε αυτό που σας λέμε¨. Είναι δίκαιη αυτή η συμπεριφορά
Ritschl: Οχι, είναι απολύτως αδικαιολόγητη.
Spiegel Μάλλον δεν το βλέπουν έτσι οι περισσότεροι Γερμανοί.
Ritschl Μπορεί, αλλά η Γερμανία έζησε τις μεγαλύτερες χρεοκοπίες της νεότερης ιστορίας. Την σημερινή οικονομική ανεξαρτησία της και τη θέση της ως Διδασκάλου της Ευρώπης την χρωστάει στις ΗΠΑ, οι οποίες μετά τον 1ο αλλά και τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο παραιτήθηκαν από το δικαίωμα τους για τεράστια χρηματικά ποσά. Αυτό δεν το θυμάται όμως κανείς.
Spiegel Τι ακριβώς συνέβη τότε;
Ritschl Η δημοκρατία της Βαϊμάρης κατόρθωσε να επιζήσει από το 1924 μέχρι 1929 αποκλειστικά με δανεικά, τα δε χρήματα για τις αποζημιώσεις του 1. Παγκοσμιου πολέμου δανείστηκε από τις ΗΠΑ. Αυτη η ¨δανειακή Πυραμίδα¨ κατέρρευσε με την κρίση του 1931. Τα χρήματα των δανείων των ΗΠΑ είχαν εξαφανιστεί, η ζημιά για τις ΗΠΑ τεράστια, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία καταστροφικές.
Spiegel Το ίδιο και μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο;
Ritschl Η Αμερική τότε φρόντισε να μην θέσει κανείς από τους συμμάχους αξιώσεις για αποζημίωση. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ματαιώθηκαν όλες οι αξιώσεις μέχρι μια μελλοντική επανένωση των Γερμανιών (ανατολικής και δυτικής). Αυτό ήταν πολύ ζωτικό για την Γερμανία, ήταν στην ουσία η οικονομική βάση του γερμανικού μεταπολεμικού θαύματος. Αλλά παράλληλα, τα θύματα της γερμανικής κατοχής ήταν αναγκασμένα να αποποιηθούν τα δικαιώματα τους για αποζημίωση, μεταξύ αυτών και οι Έλληνες.
Spiegel Στη σημερινή κρίση παίρνει η Ελλάδα από Ευρώπη και ΔΝΤ 110 δις και συζητιέται ένα πρόσθετο πακέτο, που θα είναι εξ ίσου μεγάλο. Πρόκειται δηλαδή για πολλά χρήματα. Πόσο μεγάλες ήταν οι γερμανικές χρεοκοπίες;
Ritschl Αναλογικά με την οικονομικη επιφανεια που είχαν οι ΗΠΑ κατά την εποχή εκείνη, τα γερμανικά χρέη της δεκαετίας του 30 ισοδυναμούν με το κόστος της κρίσης του 2008. Συγκριτικά, λοιπόν, τα χρέη της Ελλάδας είναι μηδαμινά.
Spiegel Αν υποθέταμε ότι υπήρχε μια παγκόσμια λίστα για βασιλιάδες της χρεοκοπίας, ποιά θα ήταν η θέση της Γερμανίας;
Ritschl Αυτοκρατορική. Σε σχέση με την οικονομική επιφάνεια της χώρας, η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός του 20ου αιώνακαι πιθανόν της νεότερης οικονομικής ιστορίας.
Spiegel Ούτε η Ελλάδα δεν μπορεί να μας ανταγωνιστεί;
Ritschl Όχι, η Ελλάδα παίζει ένα δευτερεύοντα ρόλο. Υπάρχει, βέβαια, το πρόβλημα του κινδύνου της μετάδοσης της κρίσης στις γνωστές ευρωπαϊκές χώρες.
Spiegel Η ομοσπονδιακή δημοκρατία της Γερμανίας θεωρείται ως ενσάρκωση της σταθερότητας. Πόσες φορές έχει χρεοκοπήσει η Γερμανία;
Ritschl Εξαρτάται πως το υπολογίζει κανείς. Τον τελευταίο αιώνα τουλάχιστο τρεις φορές. Μετά την τελευταία στάση πληρωμών στη δεκαετία του 30, ανακουφίστηκε η Γερμάνια από τις ΗΠΑ με μια μείωση χρεών, η αλλιώς ένα „Haircut“, που ισοδυναμεί με ένα μεγαλόπρεπο Afro-Look που μετατρέπεται σε φαλάκρα. Από τότε κρατάει η χώρα την οικονομική λάμψη της, ενώ οι υπόλοιποι ευρωπαίοι δούλευαν σαν τα σκυλιά για να ορθοποδήσουν από τις καταστροφές του πολέμου και τη γερμανική κατοχή. Κι ακόμη το 1990 είχαμε επίσης μια στάση πληρωμών.
Spiegel Πως είπατε;
Ritschl Βεβαίως! Ο τότε καγκελάριος Kohl αρνήθηκε να υλοποιήσει τη Συμφωνία του Λονδίνου, του 1953. Η συμφωνία έλεγε ότι οι γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις στην περίπτωση της επανένωσης των Γερμανίων θα πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Η Γερμάνια όμως δεν πλήρωσε αποζημιώσεις μετά το 1990 (εκτός πολύ λίγων) ούτε τα αναγκαστικά δανεια, ούτε τα έξοδα κατοχής. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη, που δεν πήραν δεκάρα.
Spiegel Σε αντίθεση με το 1953, συζητείται επί του παρόντος η διάσωση της Ελλάδας, λιγότερο μέσω μιας μείωσης των χρεών και περισσότερο μέσω μιας παράτασης του χρόνου πληρωμής των κρατικών ομολόγων, δηλαδή μιας ήπιας αναπροσαρμογής των χρεών. Μπορούμε εδώ να μιλάμε για επαπειλούμενη χρεοκοπία;
Ritschl Οπωσδήποτε. Ακόμη κι αν ενα κράτος δεν είναι εκατό τα εκατό ανίκανο να ικανοποιήσει τους πιστωτές του, μπορεί να είναι υπό χρεοκοπία. Ακριβώς όπως στην περίπτωση της Γερμανίας τη δεκαετία του 50, ειναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα μπορέσει μόνη της να πληρώσει τα χρέη. Και όποιος δεν το μπορεί είναι εξ ορισμού χρεοκοπημένος. Τώρα θα έπρεπε να καθοριστεί, ποια χρηματικά ποσά είναι έτοιμοι οι πιστωτές να θυσιάσουν. Δηλαδή θα πρέπει να βρούμε ποιός θα πληρώσει το μάρμαρο.
Spiegel Το κράτος που πληρώνει τα περισσότερα είναι η Γερμανία.
Ritschl Μάλλον κάπως έτσι θα πρέπει να γίνει. Αλλά ήμασταν στο παρελθόν πολύ ανέμελοι. Η βιομηχανική μας παραγωγή κέρδισε πολλά από τις υπέρογκες εξαγωγές. Οι αντιελληνικές θέσεις που προβάλλονται από τα ΜΜΕ εδώ είναι πολύ επικίνδυνες. Μην ξεχνάτε ότι ζούμε μέσα σε ένα γυάλινο σπίτι: Το οικονομικό μας θαύμα έγινε δυνατό αποκλειστικά και μόνο επειδή δεν αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε αποζημιώσεις.
Spiegel Η Γερμανία δηλαδή θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένη;
Ritschl Η Γερμανία στον 20ο αιώνα άρχισε δυο πολέμους, τον δεύτερο δε τον διεξήγαγε ως πόλεμο αφανισμού και εξολόθρευσης και στη συνέχεια οι εχθροί της αποποιήθηκαν το δικαίωμα τους εν μέρει η και καθολικά για αποζημιώσεις. Το ότι η Γερμανία πραγματοποίησε το θαύμα της πάνω στις πλάτες άλλων ευρωπαίων δεν το έχουν ξεχάσει οι Έλληνες.
Spiegel Τι εννοείτε;
Ritschl Οι Έλληνες ξέρουν τα εχθρικά άρθρα και γνώμες στα γερμανικά ΜΜΕ πολύ καλά. Αν η διάθεση των Ελλήνων γίνει πολύ πιο επιθετική, μπορεί να αναβιώσουν οι παλιές διεκδικήσεις, αρχίζοντας από την Ελλάδα, και αν η Γερμανία ποτέ αναγκαστεί να πληρώσει, θα μας «πάρουν ακόμη και τα σώβρακα».
Θα έπρεπε αντίθετα να είμαστε ευγνώμονες, να εξυγιάνουμε την Ελλάδα με τα λεφτά μας. Αν εμείς εδώ παίξουμε το παιγνίδι των ΜΜΕ, παριστάνοντας τον χοντρό Εμίλ, που καπνίζει το πούρο του και αρνείται να πληρώσει, κάποτε κάποιοι θα μας στείλουν τους παλιούς λογαριασμούς.
Spiegel Τουλάχιστον στο τέλος μερικές ηπιότερες σκέψεις: Αν μπορούσαμε να μάθουμε κάτι από τις εξελίξεις, ποια λύση θα ήταν η καλύτερη για την Ελλάδα και τη Γερμανία;
Ritschl Οι χρεοκοπίες της Γερμανίας τα περασμένα χρόνια το δείχνουν: Το λογικότερο είναι τώρα να συμφωνηθεί μια μείωση του χρέους. Όποιος δάνεισε λεφτά στην Ελλάδα, πρέπει να χάσει ένα μεγάλο μέρος τους. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τις τράπεζες, γι’ αυτό θα ήταν αναγκαίο ένα πρόγραμμα βοήθειας. Μπορεί αυτή η λύση να είναι ακριβή για τη Γερμανία, αλλά έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να πληρώσουμε. Κι έτσι θα είχε και η Ελλάδα μια ευκαιρία για μια νέα αρχή.
ΣΟΣ, ΑΥΤΑ ΤΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ?
ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ;;;; Πάρτε βαθιά ανάσα και διαβάστε.
1. Είμαστε μια χώρα που ελέγχει μια χερσαία και θαλάσσια έκταση όση είναι η Γερμανία και η Αυστρία μαζί (450.000 τετρ. χιλιόμετρα), αφού εκτεινόμαστε από την Αδριατική ως τις ακτές του Λιβάνου (περιλαμβανομένης της Κύπρου μας) και από το τριεθνές στον Έβρο ως ανοιχτά της Λιβύης. Θέλεις ΔΥO ώρες ταξίδι με το αεροπλάνο για να πας από το πιο δυτικό (Κέρκυρα) στο πιο ανατολικό άκρο του Ελλαδικού χώρου (Λάρνακα).
Σαν να πετάς δηλαδή από τις Βρυξέλλες προς τη Μασσαλία.
2. Στον κόσμο ζουν συνολικά 17.000.000 Ελλαδίτες, Κύπριοι, Βορειοηπειρώτες, Κωνσταντινουπολίτες, Ίμβριοι, Τενέδιοι κλπ.
3. Είμαστε 2οι στον κόσμο σε καταθέσεις στην Ελβετία.
4. Δεχόμαστε 16.000.000 τουρίστες τον χρόνο και διαθέτουμε μια σημαντική τουριστική βιομηχανία.
5. Έχουμε τρία πολύ μεγάλα ναυπηγεία που κατασκευάζουν κάθε είδος πλοίου .
6. Έχουμε βιομηχανίες αμαξωμάτων που κατασκευάζουν βαρέα φορτηγά, λεωφορεία, τρόλεϊ, βαγόνια τραίνων, επικαθήμενα, μπετονιέρες, βυτία κλπ.
7. Διαθέτουμε 2.400 υπερδεξαμενόπλοια και μεγάλα φορτηγά πλοία είμαστε έτσι 1οι στον κόσμο στην εμπορική ναυτιλία, ενώ άλλα 1.500 τεράστια τάνκερ και φορτηγά έχουν οι Κύπριοι πλοιοκτήτες -5οι στον κόσμο.
8. Είμαστε 2οι παγκοσμίως στο πρόβειο γάλα, 3οι στις ελιές, 3οι παγκοσμίως στον κρόκο, στα ακτινίδια, στα ροδάκινα.
9. Είμαστε 1οι στον κόσμο σε νικέλιο, 1οι σε λευκόλιθο, 1οι στον κόσμο σε υδρομαγνησίτη, 1οι στον κόσμο σε περλίτη, (1.600.000 τόννοι), 2οι παγκοσμίως σε μπετονίτη (1.500.000 τόννοι), 1οι στην ΕΕ σε βωξίτη (2.174.000 τόννοι), 1οι και σε χρωμίτη, 1οι και σε ψευδάργυρο, 1οι και σε αλουμίνα.
10. Έχουμε την 2η καλύτερη Πολεμική Αεροπορία στο ΝΑΤΟ (μετά τις ΗΠΑ, ενώ οι Τούρκοι είναι προτελευταίοι), ενώ έχουμε και το 2ο καλύτερο Πολεμικό Ναυτικό στο ΝΑΤΟ, με την Τουρκία να είναι ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ!
11. Έχουμε νοτίως της Κρήτης 175 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο, το 3ο μεγαλύτερο κοίτασμα παγκοσμίως. Εντωμεταξύ ο χρυσός που υπάρχει στην Θράκη μας αξίζει 38 δις ευρώ. Έχουμε εκεί, στην Μακεδονία και την Θράκη , τα 3 μεγαλύτερα κοιτάσματα χρυσού της Ευρώπης. Η αξία του πετρελαίου και του αερίου μας είναι - κρατηθείτε - 10.000.000.000.000 (10 ΤΡΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΔΟΛΆΡΙΑ !) όπως αναφέρει το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, το ΥΣΓΣ.
Αυτή τη χώρα πάνε να ξεπουλήσουν για 340 δις;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;
ΠΡΟΣΟΧΗ , ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΟ......
ΠΑΡΑΣΚΕΥΉ, 30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ 2011
Τα πράγματα είναι χειρότερα: Ο ΓΑΠ πιστεύει ότι μας … σώζει!
Ο κ. Παπανδρέου, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, επαναλαμβάνει, σχεδόν μονότονα πια, ότι αγωνίζεται για να σώσει την Ελλάδα. Δεν τον ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Ούτε κάν η επανεκλογή του! Αυτό το τελευταίο δεν νομίζω να το πιστεύει κανένας. Απλώς το χρησιμοποιεί γιατί προσδίδει μια αίσθηση αυτοθυσίας στην αποστολή που δήθεν επιτελεί.
Αυτή η ρητορική είναι λάθος γιατί θυμίζει το στρατηγό που δεν πάει στη μάχη για να νικήσει! Γιατί, αν πραγματικά ο πρωθυπουργός πιστεύει ότι σώζει την Ελλάδα, τότε θα είχε κάθε λόγο να του αναγνωρίσουμε, όλοι εμείς, τη σωτηρία μας. Αυτό σημαίνει επιβράβευση στις εκλογές!
Αρά, είτε κάνει κάτι στραβά, δηλαδή δεν μας σώζει, είτε το κόστος σωτηρίας είναι τόσο υψηλό που μόνο με σωτηρία δεν μοιάζει!
Προσωπικώς, διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις, αν πραγματικά μας ….
σώζει. Και δεν ισχυρίζομαι ότι έχει κάποιο σχέδιο καταστροφής για τη χώρα μας. Απλώς μπορεί να έχει εγκλωβιστεί σε μια πολιτική που στην πράξη αποδεικνύεται καταστροφική. Επιπροσθέτως, να έχει αναλάβει δεσμεύσεις από τις οποίες δεν μπορεί να απεμπλακεί. Με αποτέλεσμα να άγεται και να φέρεται από μια πολιτική η οποία πρωτίστως εξυπηρετεί τους δανειστές μας.
Για κάνω ξαφνικά αυτές τις διαπιστώσεις;
Διάβαζα χθες στους FT ένα άρθρο με τίτλο «Ρήγμα στην Ευρωζώνη για τη διάσωση της Ελλάδος», όπου μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι τελικά οι δανειακές ανάγκες της χώρας μας μπορεί να είναι μεγαλύτερες απ’ ότι είχαν τελικά εκτιμηθεί με την απόφαση της 21ης Ιουλίου και αυτή η διαπίστωση ίσως δημιουργήσει προβλήματα στην επικύρωση της συμφωνίας από τα Ευρωπαϊκά Κοινοβούλια, ενώ ανοίγει εκ νέου τη συζήτηση για κάποιας μορφής αναθεώρησή της.
Το ερώτημα που ανακύπτει για την ελληνική πλευρά, είναι τι έκανε από την ψήφιση της συμφωνίας και μετά; Ποιες πρωτοβουλίες ανέλαβε για να βρεθεί μπροστά από τις εξελίξεις; Πόσα από τα συμφωνηθέντα υλοποίησε; Τίποτα απολύτως! Ο μεν πρωθυπουργός απολάμβανε τις ομορφιές των ελληνικών νησιών, ο δε επί των Οικονομικών Αντιπρόεδρος «έκανε τον τζάμπα μάγκα» με την τρόϊκα!
Τα αποτελέσματα τα είδαμε. Σήμερα, η Κυβέρνηση όχι μόνο τρέχει ασθμαίνουσα πίσω από τις εξελίξεις, αλλά καθημερινά ανακοινώνει μέτρα που δεν πείθουν κανέναν!
Κάποιος που πραγματικά ήθελε να σώσει τη χώρα, εικάζω ότι θα πολιτευόταν κάπως διαφορετικά!
Βέβαια, είναι σφόδρα πιθανό το ενδεχόμενο η αποτυχία αυτή να οφείλεται απλά και μόνο στην ανικανότητα, την παντελή έλλειψη διορατικότητας και πολιτικής αντίληψης του κ. Παπανδρέου και της Κυβέρνησής του.
Όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που αντιδρούν έτσι!
Να υπενθυμίσω, ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2009 πέρασε με διαβεβαιώσεις εκ μέρους του κ. Παπανδρέου για την τήρηση του προεκλογικού του προγράμματος!
Ό,τι, εν μέσω κρίσης, μοίραζε παροχές!
Ό,τι τόσο αυτός όσο και οι υπουργοί του συκοφαντούσαν διεθνώς τη χώρα!
Έκαναν τις γνωστές αλχημείες με τη Στατιστική Υπηρεσία για να παραφουσκώσουν το έλλειμμα.
Όλα αυτά προφανώς και δεν έγιναν τυχαία.
Όμως, ακόμα και το πρώτο τρίμηνο του 2010, δεν πήραν κανένα σοβαρό μέτρο!
Μόνο εκεί προς το Μάρτη, κάτι άρχισαν να ψελλίζουν και μετά από λίγο μας οδήγησαν στο Μνημόνιο!
Πολύ δε αργότερα μάθαμε από τον Ντομινίκ Στρος Κάν, ότι ο κ. Παπανδρέου είχε παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μαζί του για την υπαγωγή μας στο ΔΝΤ προτού ακόμα εκλεγεί πρωθυπουργός!
Ύστερα άρχισε αυτό το ατελείωτο γαϊτανάκι με τις επιθεωρήσεις τις τρόϊκας, τις δόσεις και τη σωτηρία μας.
Είχα χάσει το λογαριασμό πόσες φορές μας έχουν σώσει μέχρι σήμερα! Μας το υπενθύμισε η κ. Β. Παπανδρέου στην διευρυμένη ΚΤΕ Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ την περασμένη εβδομάδα, όταν είπε επιγραμματικά: «έξη δόσεις και έξη φορές σώσαμε τη χώρα»!
Και το τραγικό για τη χώρα είναι πώς κάθε δόση και κάθε νέα σωτηρία, έφερνε πρόσθετα μέτρα και νέα βάρη, παρά το γεγονός ότι μας διαβεβαίωναν περί του αντιθέτου. Ποιος θα ξεχάσει εκείνη τη δήλωση του κ. Παπακωνσταντίνου το Ιούνιο του 2010 (αν θυμάμαι καλά) ότι αν χρειαστεί να πάρει νέα μέτρα, θα παραιτηθεί!
Ποιος ξεχνάει τη διαβεβαίωση του προς τον ελληνικό λαό, τον Φεβρουάριο του 2011, από το Βήμα της Βουλής μάλιστα, ότι «η ύφεση ρηχαίνει»!
Για την οικονομία της συζήτησης να δεχτώ τις διαβεβαιώσεις του κ, Παπανδρέου ότι μας σώζει.
Όμως, τι είδους σωτηρία είναι αυτή, όταν κάθε βδομάδα επιβάλλει νέα μέτρα;
Όταν κατάφερε (γιατί περί κατορθώματος πρόκειται) μέσα σε δυο χρόνια να αυξήσει το χρέος της χώρας κατά 70 μονάδες;
Όταν η ανεργία οδεύει, αν δεν έφτασε ήδη στο 25%;
Όταν φορολογεί τους συνταξιούχους των 400 ευρώ;
Αν αυτή είναι σωτηρία, δεν θέλω κάν να σκεφτώ πως αντιλαμβάνεται στο μυαλό του την καταστροφή ο κ. Παπανδρέου…
Το ερώτημα, λοιπόν, έχει ως εξής: Αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι απλά και μόνο αποτέλεσμα της ανικανότητάς τους;
Είναι επειδή….παραπλανήθηκαν και υιοθέτησαν μια καταστροφική για τη χώρα συνταγή;
Εκτός και εάν πραγματικά ο κ. Παπανδρέου πιστεύει ότι μας σώζει….
Οπότε τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα!
του Κώστα Ροδινού
ΟΤΑΝ ΕΧΕΙΣ ΤΟΥΣ ΓΝΩΣΤΟΥΣ, ΓΙΝΕΣΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΑΔΙΣΤΑΝ......
O ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΣΤΗΝ «ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ» ΤΟ 1985, ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΩΡΑ και ΣΤΗΝ… «ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ» ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ EUREKA…!!!
ΠΑΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ «ΚΟΛΠΑ» ΤΟΥ… ΑΙΩΝΑ...!!! Ζωτικό ρόλο στην «μπίζνα του αιώνα», στη διαχείριση του Ελληνικού χρέους και την ιδιωτικοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και υποδομών της χώρας, επιδιώκει ο -εκλεκτός της οικογένειας Παπανδρέου- επιχειρηματίας κ. Νίκος Μουρκογιάννης, περίπου 26 χρόνια μετά την πρωταγωνιστική και επικερδή ανάμειξή του στην «αγορά του αιώνα» του 1985 με 40 μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Ο κ. Μουρκογιάννης, ο οποίος κατέχει τη θέση του προέδρου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και συνεργάζεται από την 1η Σεπτεμβρίου με τη γερμανική εταιρία Roland Berger, ήταν το 1985 διευθυντής του προγράμματος πώλησης των F-16 (Block 30), που κατασκεύαζε τότε η εταιρία General Dynamics.
Τα 40 μαχητικά αγοράστηκαν τον Μάρτιο του 1985 επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου και σε σημερινές τιμές θα κόστιζαν περίπου 2 δισ. ευρώ.
Ο τότε αφανής πρωταγωνιστής της «αγοράς του αιώνα» τονίζει σε συνεντεύξεις του ότι πέτυχε έναν πολιτικό και εθνικό άθλο, επειδή επί προεδρίας Ρίγκαν πολλά μέλη της αμερικανικής κυβέρνησης αντιδρούσαν στην πώληση των υπερσύγχρονων μαχητικών στο «άτακτο μέλος» του ΝΑΤΟ, στην Ελλάδα.
Στην πραγματικότητα το «χρώμα του χρήματος» είχε άρει όλες τις πιθανές αντιδράσεις στον Λευκό Οίκο, στο Πεντάγωνο και το Κογκρέσο!
Μάλιστα ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δημοσίως καυχηθεί ότι προέβη στην «επαναστατική» απόφαση αγοράς μόνον 40 F-16, αντί των 80 που επιθυμούσαν οι Αμερικανοί, επειδή δεν είχε εμπιστοσύνη σε μία μοναδική χώρα προμηθειών, τις ΗΠΑ, που θα μπορούσαν να επιβάλουν εμπάργκο σε περίπτωση ελληνοτουρκικής κρίσης.
Γι’ αυτό και το ΚΥΣΕΑ είχε αποφασίσει τη διχοτόμηση της συνολικής «αγοράς του αιώνα» με την προμήθεια και 40 Mirage από τη Γαλλία του Φ. Μιτεράν, δαπανώντας (σε σημερινές τιμές) άλλα 2 δισ. ευρώ.
Σήμερα, το 2011 και επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, η «μπίζνα του αιώνα», υπολογίζοντας την αξία της ελληνικής κρατικής περιουσίας, εκτιμάται ότι φτάνει τα 125 δισ. ευρώ!
Αυτή τουλάχιστον είναι η εκτίμηση της εταιρίας Roland Berger - Strategy Consultants, για την οποία εργάζεται ο κ. Μουρκογιάννης από την 1η Σεπτεμβρίου εδρεύοντας στην Αθήνα και στο Βερολίνο.
Συμπτωματικά, περίπου ταυτόχρονα με τη δραστηριοποίηση του κ. Μουρκογιάννη, επισκέφθηκε τη Γερμανία ο αδελφός του πρωθυπουργού (και διαχειριστής του ιδρύματος «Ανδρέας Παπανδρέου») Νίκος Παπανδρέου μαζί με τον εκτελεστικό πρόεδρο του «Invest In Greece» (και πρώην μεγαλοστέλεχος της Siemens) Αρη Συγγρό, όπως πρόσφατα είχε αποκαλύψει η «δ».
Ακολούθησαν την περασμένη Δευτέρα η σύνταξη μιας πρότασης της Roland Berger για την Ελλάδα και προχθές οι συναντήσεις του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου με τους Γερμανούς βιομηχάνους και την καγκελάριο Α. Μέρκελ.
Η πρόταση της Roland Berger (που ιδρύθηκε το 1967 στο Μόναχο και σήμερα έχει γραφεία σε 31 χώρες) για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας έτυχε, προφανώς, της προσωπικής επιμέλειας του κ. Μουρκογιάννη.
Η Roland Berger δεν διατηρεί γραφεία στην Ελλάδα (σ.σ.: μια εταιρία με παρόμοια επωνυμία φέρεται να μην την εκπροσωπεί πλέον), οπότε το «δυνατό χαρτί» της στη χώρα δεν είναι άλλο από τον κ. Μουρκογιάννη.
Αναλυτικά το «σχέδιο Μουρκογιάννη» εκτιμά τα περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού Δημοσίου σε 125 δισ. ευρώ και προβλέπει να συγκεντρωθούν σε μία εταιρία συμμετοχών, η οποία… θα πωληθεί στην Ε.Ε.!
Στη συνέχεια μια εταιρία της Ε.Ε., με έδρα το Στρασβούργο, θα αναλάβει (ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης) να πουλήσει τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν περιέλθει στον έλεγχό της έως το 2025.
Εάν η διαδικασία αποφέρει κέρδη, θα αποδοθούν στην Ελλάδα (αφού φυσικά… αφαιρεθούν πρώτα οι προμήθειες).
Αν η εκποίηση καταλήξει σε ζημιές, αυτές θα βαρύνουν μόνον την Ελλάδα! Σύμφωνα με τη γερμανική εταιρία, η χώρα μας θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα μελλοντικά έσοδα από την πώληση της εταιρίας συμμετοχών για να επαναγοράσει τα ελληνικά ομόλογα από την ΕΚΤ και τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης EFSF, ενώ -θεωρητικά- μια ταυτόχρονη επένδυση στην εταιρία συμμετοχών θα απέφερε πρόσθετα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. 40-60 δισ. ευρώ.
Αλέξης Κίσσαβος
Δημοκρατια
ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΑΛΛΑ ΠΑΣΟΚ, ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ [ΜΕΤΑΞΥ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ Ο ΠΑΓΚΑΛΟΣ],ΠΟΣΟ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΙ?....
Αγωγή Πάγκαλου 1.000.000 ευρώ σε 26χρονο blogger
Από το ιστολόγιο του Βαγγέλη Μυτιληναίου:
Αγωγή από το αντιπροεδρικό ζεύγος (part 2)
Ανάβυσσος 28 / ΙΧ / 2011
Μετά την ωραιότατη -ομολογουμένως - σύζυγο του που μου ζητά 1.000.000 ευρώ για ηθική βλάβη τώρα και ο ίδιος ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Θεόδωρος Πάγκαλος μου ζητά το ίδιο ποσό για τον ίδιο ακριβώς λόγο και για το ίδιο κείμενο που ανάρτησα σε αυτό το ιστολόγιο το Σεπτέμβριο του 2010...
Ως εκ τούτου είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που θα συμβάλω από το πλούσιο περίσσευμά μου ώστε να καταφέρει να πληρώσει το νέο χαράτσι της Κυβέρνησης μέσω του λογαριασμού της Δ.Ε.Η. και να μην προχωρήσει σε πώληση - όπως δήλωσε - ενός μέρους της περιουσίας του για να καταφέρει να τα φέρει βόλτα...
Για ό, τι χρειαστεί θα είμαι στο πλευρό του ώστε να συνεχίσει να μας εμπνέει με την καθημερινή παρουσία του στα δημόσια πράγματα, τις καίριες παρεμβάσεις του που βοηθούν την κυβέρνηση και τη χώρα να ξαναβρεί το κύρος της στο διεθνές στερέωμα, το πολιτικό σύστημα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, να πλουτίζει τις στυλιστικές μας γνώσεις στα εσώρουχα με προσωπικές του επιλογές σε φανέλες και σώβρακά του σε σατυρικές εκπομπές κ.ο.κ.
ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!
Βαγγέλης Μυτιληναίος
ΤΑ ΕΙΧΑΜΕ ΓΡΑΨΕΙ 2 ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΙ......
Σημαντικές αποκαλύψεις για το τι γνώριζαν τα στελέχη της κυβέρνησης για το έλλειμμα πριν αναλάβουν τη διακυβέρνηση του 2009
Όπως προκύπτει από το αποκαλυπτικό έγγραφο της μόνιμης ελληνικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, το οποίο έχει ημερομηνία 14 Σεπτεμβρίου 2009 και αρ. πρ. 377, τα σημερινά κυβερνητικά στελέχη όχι μόνο γνώριζαν την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, αλλά είχαν ήδη ενημερωθεί και για τη λήψη σκληρών μέτρων. ...
Στο άρθρο του Βαγγέλη Σ. Τριάντη αποκαλύπτεται ότι ο πρωθυπουργός γνώριζε για το έλλειμμα πριν από τις εκλογές του 2009
- Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα είναι εξαιρετικά δύσκολο να περιγραφεί. Ο λόγος είναι ότι, αφενός, δεν έχει προηγούμενο –τουλάχιστον που να θυμούνται οι σημερινές γενιές–, αφετέρου, διότι καθημερινώς επιδεινώνεται. Αυτό που τη μία ημέρα καταγράφεται ως αρνητικό δεδομένο, την επομένη είναι απείρως χειρότερο. Η Ελλάδα βιώνει μια τραγωδία για τα αίτια την οποίας δεν είναι δυνατόν κάποια στιγμή να μην αναζητηθούν ευθύνες.
Η κυβέρνηση έχει απωλέσει την αξιοπιστία της έναντι των δανειστών και, ως εκ τούτου, τα περιθώρια διαπραγμάτευσης μαζί τους, με αποτέλεσμα να εκβιάζεται και με τη σειρά της να εκβιάζει τους πολίτες.
Πώς φτάσαμε σε παράδοση εθνικής κυριαρχίας, στα μέτρα και την απώλεια ελέγχου της κατάστασης; Ποιος ευθύνεται και πώς θα γίνει η «Έξοδος»;
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ.....ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ...
ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΚΑΤΣ: Διδάγματα από την Αργεντινή για την Ελλάδα
Σημείωση: Τα σχετικά video έχουν αφαιρεθεί!!! Τυχαίο;
Οι συγκρίσεις του παραδείγματος της Αργεντινής με την κατάρρευση της Ελλάδας είναι αναρίθμητες. Οι αναλυτές προσπαθούν να διακρίνουν κατά πόσον τα μέτρα που έλαβε η μία χώρα ανακουφίζουν ή επιδεινώνουν την κατάσταση της άλλης . Η αξιολόγηση αυτή επεκτείνεται συνήθως και σε άλλες χώρες στην περιφέρεια της Ευρώπης, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Στα κοινωνικά κινήματα όμως κυριαρχεί μια άλλη ανησυχία: Ποια διδάγματα προσφέρονται από την εμπειρία της Νότιας Αμερικής στη μάχη κατά της προσαρμογής.
Παρόμοιες διασώσεις
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ίδιο δράμα που υπέστη η Αργεντινή στα μέσα του 2001. Η κυβέρνηση της Συμμαχίας |1| ακολούθησε την νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μένεμ και το εκρηκτικό δημόσιο χρέος ώθησε τη χώρα σε στάση πληρωμών. Στην δεκαετία του ‘90 το εν λόγω χρέος ανήλθε από 84.000 σε 147.000 εκατομμύρια δολάρια και η πληρωμή των τόκων προκάλεσε ασφυξία στα δημόσια οικονομικά. Αυτές οι εκταμιεύσεις τριπλασίασαν τις τρέχουσες δαπάνες, υπερέβησαν κατά εξι φορές τις δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια και κατά 23 φορές τους πόρους που διατίθενται σε προγράμματα για την απασχόληση. ...
Σε τακτά χρονικά διαστήματα υπήρξαν αναχρηματοδοτήσεις έκτακτης ανάγκης για την αποφυγή χρεοστασίου. Οι χρηματοδοτήσεις αφορούσαν σε ανακύκλωση δανείων με τοκογλυφικό επιτόκιο (η εν λόγω διαδικασία είναι γνωστή ως "ασπίδα") |2|) και σε απεγνωσμένη ανταλλαγή τίτλων ομολόγων προκειμένου να αναβληθούν οι πληρωμές (το "mega-swap")|3|). Οι πιστωτές προεξοφλούσαν τη μη βιωσιμότητα αυτών των εγχειρημάτων και του ποσοστού «κινδύνου της χώρας»- αξιολογώντας ότι η αδυναμία του οφειλέτη παρέμενε σε πολύ υψηλά επίπεδα. |4|.
Η Ελλάδα γλιστρά προς τον ίδιο γκρεμό. Μετακυλύει ένα συνολικό χρέος όπως τότε η Αργεντινή και χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους για να βοηθήσει τους πιστωτές. Είχε συμφωνήσει σε ένα σχέδιο διάσωσης πριν από ένα χρόνο για να ξεφύγει από την ασφυκτική έλλειψη ρευστότητας και τώρα αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση αφερεγγυότητας.
Το ίδιο πλαίσιο οδήγησε πριν μια δεκαετία στην κοινωνική καταστροφή της Αργεντινής (54% φτώχια , 35% ανεργία, πείνα των πιο φτωχών στρωμάτων). Η υποβάθμιση (αποικοδόμηση) αυτή επιδεινώνονταν με κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης να επιδείξει ικανότητα πληρωμής . Οι μισθοί μειώθηκαν και οι έμμεσοι φόροι αυξήθηκαν παράλληλα με την μείωση των δαπανών του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση και τις διαδοχικές επεκτάσεις του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
Τα ίδια ατοπήματα επαναλαμβάνουν οι έλληνες κυβερνήτες, οι οποίοι το παρελθόν έτος μείωσαν κατά 20% την απασχόληση στο δημόσιο, ακρωτηρίασαν το 10% των συντάξεων , αύξησαν το φόρο προστιθέμενης αξίας και οδηγούν στην καταστροφή την εκπαίδευση και την υγεία.
Πριν από δέκα χρόνια η κυβέρνηση της Αργεντινής είχε ήδη ολοκληρώσει την ιδιωτικοποίηση της μεγάλης δημόσιας περιουσίας (πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, φυσικό αέριο) και υποσχόταν να επιταχύνει τις σε εκκρεμότητα μεταβιβάσεις (Εθνική Τράπεζα , δημόσιες επιχειρήσεις στην επαρχία , λαχειοφόρο αγορά, πανεπιστήμια).
Στην Ελλάδα τώρα οριστικοποιούνται οι λεπτομέρειες μιας μαζικής προσφοράς της κρατικής περιουσίας (ΕΛΤΑ , λιμάνια, εταιρείες υδάτων). Μόνο η Ακρόπολη για την ώρα έχει αποκλειστεί από αυτή την γενική εκποίηση που ορισμένοι γερμανοί καπιταλιστές επιδιώκουν να επεκταθεί σε πολλά νησιά.
Το ίδιο το προσωπικό του ΔΝΤ που πρόσφατα συνέταξε τα μνημόνια για την Ελλάδα πριν από μια δεκαετία έκανε τακτικούς ελέγχους στη Νότια Αμερική προκειμένου να επιλέξει περιουσιακά στοιχεία που θα προσφερθούν στους πιστωτές. Ήταν , επίσης, συνήθεις οι ίδιες έκτακτες σύνοδοι του Κοινοβουλίου προκειμένου να εγκριθούν αναπροσαρμογές και μάλιστα το ΔΝΤ επέβαλλε έναν παρόμοιο αποικιακό οργανισμό για να επιβλέπει την είσπραξη των φόρων.
Στην Ελλάδα, η στρατηγική των πιστωτών ακολουθεί το ίδιο σενάριο. Προσπαθούν να αυξήσουν τις εισπράξεις όσο το δυνατόν περισσότερο ξεζουμίζοντας τον πληθυσμό , και μεταβιβάζοντας υποτιμημένους τίτλους ομολόγων στα κράτη. Με αυτό τον τρόπο καθαρίζουν τους ισολογισμούς τους και μειώνουν τις ζημίες που προκαλούνται από την αδυναμία είσπραξης.
Στην Αργεντινή, αυτή η απομύζηση διήρκησε αρκετά χρόνια, με κύκλους διακοπής και επανέναρξης των πληρωμών. Ενώ διαπραγματευόταν με τις κυβερνήσεις, οι τράπεζες αύξαναν τις ταμειακές ροές που λαμβάνονταν μέσω της παράνομης φυγής κεφαλαίων. Από τότε τα απόδημα κεφάλαια υπερβαίνουν κατά πολύ το δημόσιο χρέος της χώρας.
Οι χρηματοδότες πέτυχαν σημαντικά κέρδη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναχρηματοδότησης. Ωφελήθηκαν ιδιαίτερα με τις δύο προσπάθειες της αμερικάνικης κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση των λατινοαμερικάνικων ομολόγων . Χρησιμοποίησαν στην αρχή το σχέδιο Μπέικερ για να ελαφρύνουν το βάρος των εμπορικών τραπεζών που ήταν περισσότερο εκτεθειμένες. Έπειτα δοκίμασαν το σχέδιο Μπράντι για την ολοκλήρωση της εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους , συνδέοντας τα επενδυτικά κεφάλαια με την εμφάνιση μιας δευτερογενούς αγοράς προβληματικών ομολόγων. Οι τράπεζες αποκατέστησαν τα κέρδη τους υπολογίζοντας στους ισολογισμούς τους, τα υποτιμημένα ομόλογα στην αρχική τους τιμή και μεταβιβάζοντας τους ακάλυπτους τίτλους σε περιθωριακούς κατόχους.
Την ίδια στρατηγική αναδιάρθρωσης δοκιμάζουν τώρα οι οργανισμοί στη Γηραιά Ήπειρο. Τον Μάιο του 2010 δημιουργήθηκε ένα ταμείο σταθεροποίησης (EFSF), το οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), χρησιμοποιεί για την επαναγορά των εκπρόθεσμων τίτλων των τραπεζών, με υψηλές επιδοτήσεις του επιτοκίου. Μερικοί Αργεντίνοι εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εκ του σύνεγγυς παρακολούθησαν τη διαδικασία αυτή πριν από μια δεκαετία επιβεβαιώνουν την ομοιότητα μεταξύ των δύο εγχειρημάτων. Αλλά επίσης εκτιμούν ότι η τρέχουσα κατάσταση των τραπεζών είναι πολύ πιο σοβαρή. |5|.
Διαφορετικές επιπτώσεις
Η ελληνική κρίση είναι πιο εκρηκτική από αυτή της Αργεντινής ως προς το μέγεθος των ανισορροπιών. Με παρόμοια ποσοστά του συνόλου των υποχρεώσεων, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας έφτασε το 10,5% έναντι 3,2% της Αργεντινής..
Πιο σημαντικές είναι οι διαφορές στην κατάσταση του πιστωτικού τομέα. Ενώ οι δανειστές της Αργεντινής χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να ‘’αναπροσαρμοστούν’’ , οι ευρωπαϊκές τράπεζες εργάζονται ενάντια στον χρόνο για να ξαναχτίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Όταν ανακοινώθηκε η χρεοκοπία στη Λατινική Αμερική οι περισσότερες τράπεζες είχαν ήδη μεταφέρει τα χρέη τους. Για το λόγο αυτό, το ΔΝΤ έκανε δεκτή τη στάση πληρωμών. Αντίθετα, η ΕΚΤ απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο, δεδομένου ότι τα γερμανικά και γαλλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν κάνει επενδύσεις στην Ελλάδα συνεχίζουν να βρίσκονται αντιμέτωπα με το πρόβλημα των τοξικών τίτλων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. |6|.
Υπάρχει επίσης μια εντυπωσιακή ανισότητα στην αντιμετώπιση των δύο κρίσεων. Το χρέος της Αργεντινής ήταν διαχειρίσιμο κατ΄ εντολή του ΔΝΤ κάτω από τη στενή επίβλεψη των ΗΠΑ. Το ελληνικό παθητικό αντίθετα είναι υπό την επίβλεψη , της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ,που έχει μικρή εμπειρία σε αυτού του είδους τις κρίσεις. Η Πολιτική Επιτροπή που παρακολουθεί τη διαδικασία αυτή έχει ελάχιστη εξουσία και δεν ενεργεί ως επικεφαλής ενός ενιαίου ευρωπαικού κράτους. Έχει επιδείξει ελάχιστη ικανότητα στη διαιτησία για την επίλυση, για παράδειγμα, των διαφορών που αντιμετωπίζουν η Γερμανία με τη Γαλλία. |7|.
Οι δύο δυνάμεις είχαν αρχικά συμφωνήσει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θίγονται μέχρι το 2013. Αλλά ο ιλιγγιώδης ρυθμός της κρίσης επιβάλλει την επιτάχυνση της απορρόφησης των ζημιών του κράτους και εισάγει μερική ποινικοποίηση των τραπεζών. Η Γερμανία εκτιμά ότι η απλή συνέχιση των κρατικών ενισχύσεων δημιουργεί ένα ορίζοντα δημοσιονομικής κατάρρευσης και απαιτεί όλοι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί να συμμετέχουν στη διάσωση (με δικούς τους πόρους). Η Γαλλία είναι αντίθετη με αυτό το μέτρο , επικαλούμενη τον κίνδυνο της αποκεφαλαιοποίησης των εν λόγω ιδρυμάτων.
Μετά από πολλές αψιμαχίες κατέληξαν σε μια νέα εκεχειρία και συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν με το δεύτερο πακέτο’’ διάσωσης’’ την Ελλάδα. Αυτό το πρόγραμμα συνεπάγεται τον συμβιβασμό των τραπεζών για να αντιμετωπίσουν ν κάποιες απώλειες, μέσα από ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα εθελοντικής ανταλλαγής τίτλων και με περαιτέρω επέκταση του ευρωπαικού ταμείου διάσωσης (FESF) Η παρέμβαση αυτή θα επιτρέψει την υλοποίηση των νέων προσπαθειών για την αναβάθμιση των ελληνικών τίτλων (εξαγορά, εγγυήσεις, πιστώσεις).
Αλλά το πρόβλημα παραμένει άλυτο και ερευνούν για να καθορίσουν ποιος θα πληρώσει τη ζημιά. Οι διαφωνίες σ΄αυτό το παιχνίδι επεκτείνονται στο περιβάλλον των πιστωτών μεταξύ των πιο εκτεθειμένων ομάδων (που αποδέχονται την εισαγωγή ενός γενικού φόρου για την ανακούφιση των ανισορροπιών) και των λιγότερο επηρεαζόμενων χρηματοδοτών (που απορρίπτουν την εν λόγω συνεισφορά).
Η κρίση της Αργεντινής δεν έφτασε ποτέ σε αυτό το δραματικό επίπεδο . Η διαφορά αυτή λαμβάνεται υπόψη από τους αναλυτές που θυμούνται το σοκ του “corralito” και αξιολογούν ως πιθανή την επανάληψή του σήμερα. Στην αιχμή της κατάρρευσης του 2001, οι τράπεζες εμφάνισαν μαζική απόσυρση των κεφαλαίων που η κυβέρνηση αντιστάθμισε με δήμευση των μικροαποταμιεύσεων. Αυτή η απαλλοτρίωση έφερε ένα μεγάλο σοκ, αλλά όχι πέραν των εθνικών συνόρων.
To ελληνικό χρέος από την άλλη πλευρά είναι συνδεδεμένο με το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα λόγω του κοινού νομίσματος . Για το λόγο αυτό τυχόν αιμορραγία των καταθέσεων θα μπορούσαν να έχει άμεσες επιπτώσεις σε όλη την ήπειρο.. Οι τράπεζες της Γηραιάς Ηπείρου δεν είναι μόνο φορτωμένες με τον εφιάλτη του δημόσιου χρέους, αλλά αντιμετωπίζουν σοβαρά και το ενδεχόμενο πτώχευσης. Ο κίνδυνος αυτός δεν έχει εξαλειφθεί από το «τεστ αντοχής» που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα για την προσομοίωση καταστάσεων χρεοκοπίας. Αυτό ανησυχεί πολλούς εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, το οποίο συγκρίνει την τρέχουσα κατάσταση με αυτή της Αργεντινής. |8|.
Η ουσία του προβλήματος έγκειται στο ότι η ελληνική κρίση εξελίσσεται σε ένα περιβάλλον δημόσιων χρεών που πλήττουν όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο. |9|. Τα ελλείμματα του ΑΕΠ της Γαλλίας (81%), της Γερμανίας (80%),της Ιαπωνίας (220%) και των ΗΠΑ (91%), εμποδίζουν τη διαχείριση του χρέους στην περιφέρεια, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπισαν την περίπτωση της Αργεντινής. Εκείνη την εποχή όμως ,το χρέος ήταν μόνο μια πυρκαγιά των εξαρτημένων οικονομιών και τώρα είναι μια ωρολογιακή βόμβα στο κέντρο του ανεπτυγμένου καπιταλισμού.
Ο φαύλος κύκλος της προσαρμογής
Όπως συνέβη και με την Αργεντινή το 2001, εκτοξεύονται προσβολές από τους δεξιές κυβερνήσεις εναντίον των Ελλήνων. Τους παρουσιάζουν ως τεμπέληδες που εξαπατούν τις τράπεζες, και τους κατηγορούν για κατασπατάληση μεγάλων πιστώσεων που ελήφθησαν χάριν της καλής διάθεσης των δανειοληπτών. Αυτό το ίδιο παραμύθι διαδόθηκε από τους Αμερικανούς αξιωματούχους της κυβέρνησης Μπους, και για την Αργεντινή.
Τα επίσημα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθοδηγούν την εκστρατεία αυτή, που διαδίδει την παράλογη πεποίθηση ότι οι Έλληνες απολαμβάνουν ένα αξιοζήλευτο επίπεδο ζωής σε βάρος της βόρειας Ευρώπης. Αυτός ο μύθος βέβαια δεν αντέχει στην παραμικρή τεκμηρίωση ,καθώς όλοι οι δείκτες δείχνουν το αντίθετο για την περιφέρεια |10|.
Με αυτή την αντιστροφή της πραγματικότητας, η αντιδραστική προπαγάνδα επιχειρεί να καταδείξει ότι η αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους αποτελεί ενίσχυση από την διεθνή κοινότητα προς τον άτακτο εταίρο. Το ίδιο δέκα χρόνια πριν έλεγαν για την περίπτωση της Αργεντινής. Οι δηλώσεις αυτές, επίσης, αποκρύπτουν το πώς οι κυβερνήσεις βοηθούν τους γάλλους και τη γερμανούς καπιταλιστές, οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες είχαν τεράστια κέρδη από τα πλεονάσματα που παρήχθησαν στη Νότια Ευρώπη. Το ίδιο είδος των κερδών που αποκτήθηκαν από μεγάλες ξένες εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν στην Αργεντινή την πιο νεοφιλελεύθερη περίοδο αναδιοργάνωσης.. Πρώτον αποδυνάμωσαν την εθνική βιομηχανία μέσω της απελευθέρωσης του εμπορίου και στη συνέχεια ιδιοποιήθηκαν όλο και περισσότερα τμήματα της εγχώριας αγοράς. Ελλάδα υπέστη μια παρόμοια υποβάθμιση μετά την υιοθέτηση του ευρώ και την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Η εύθραυστη οικονομία βρέθηκε στο έλεος της συντριπτικής γερμανικής ανταγωνιστικότητας με φυσικό επακόλουθο το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου που χρηματοδοτείται με αυξανόμενο δανεισμό. |11|.
Στην πραγματικότητα, καμία χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης δεν θα μπορούσε να αντισταθεί στην συντριπτική υπεροχή των προηγμένων οικονομιών, οι οποίες επωφελούνται από τη δημιουργία μιας ενοποιημένης αγοράς στην ήπειρο που θα εξασφαλίσει την ηγεμονία τους. Η έκρηξη των ιδιωτικών χρεών, οι καταναλωτικές υπερβολές και οι φούσκες κατοικιών που έπληξαν τις πιο ευάλωτες χώρες τροφοδότησαν τα βιομηχανικά πλεονάσματα των πιο ισχυρών οικονομιών. Δεδομένου ότι το κοινό νόμισμα διευκόλυνε ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις των Γερμανών βιομηχάνων , ο τομέας αυτός είναι επί του παρόντος που επιθυμεί της διατήρησης της Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ και ακόμη ενθαρρύνει ένα είδος «σχεδίου Μάρσαλ» για τη χρηματοδότηση μελλοντικών εισαγωγών. Εάν αυτές οι ανισότητες καταλήξουν στο σπάσιμο της ευρωζώνης, θα επαναληφθεί αυτό που συνέβη στην Αργεντινή (και σε άλλες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής), οι οποίες υπέστησαν από πρώτο χέρι τις τυπικές ανισορροπίες της σχέσης κέντρου-περιφέρειας .
Οι νεοφιλελεύθεροι παραβλέπουν αυτές τις ανισότητες που απαιτούν μεγαλύτερες θυσίες από τους Έλληνες. Ισχυρίζονται ότι αυτά τα μέτρα θα επιτρέψουν την ‘’ αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών" και τον αναπροσανατολισμό της οικονομίας. Η Μέρκελ επαναλαμβάνει αυτή την επιθυμία κάθε μέρα, χωρίς να διευκρινίζει πότε θα ολοκληρωθεί η προσαρμογή. Οι οικονομολόγοι της μόνο προβλέπουν ότι η Ελλάδα θα επιπλεύσει κάποια στιγμή, αν κρατηθεί στη ζώνη του ευρώ και δεχθεί τις αποπληθωριστικές θυσίες
Αυτό επίσης θυμίζει την Αργεντινή. Πριν από δέκα χρόνια η οικονομία ήταν στενά συνδεδεμένη με το δολάριο και αυτό αναγκάζε σε συμπίεση του εισοδήματος προκειμένου να εξασφαλιστεί η πληρωμή της οφειλής. Όταν το σύστημα αυτό έσπασε οι υπερ-φιλελεύθεροι πρότειναν την πλήρη δολαριοποίηση (όπως στον Ισημερινό και τον Παναμά). Η ακύρωση του εθνικού νομίσματος, θα αφαιρούσε από το κράτος την τελευταία λύση που του έμενε για την αντιμετώπιση της αποπληθωριστικής προσαρμογής.
Τα ίδια επιχειρήματα κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα, προκειμένου να διατηρηθεί με οποιοδήποτε κόστος η παραμονή στο ευρώ.
Υποστήριζαν ότι με την δολαριοποίηση διασφαλίζεται η αξιοπιστία του νομίσματος και η συνακόλουθη εισροή ξένων κεφαλαίων που απαιτούνται για την αναχρηματοδότηση του χρέους. Με την κατάρρευση της μετατρεψιμότητας αυτή η φαντασίωση ξεχάστηκε.
Είναι σαφές ότι η αντιπληθωριστική πολιτική ωθεί οποιαδήποτε χώρα στην άβυσσο.Το ΑΕΠ στην Ελλάδα υποχώρησε από την αρχή της κρίσης και είδε μια περαιτέρω πτώση του 5,5% κατά το πρώτο τρίμηνο. Να υπενθυμίσουμε ότι η ύφεση στην Αργεντινή διήρκεσε τέσσερα χρόνια και η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε μείωση 11% κάτω από το βάρος των επιτοκίων που απέτρεψαν κάθε δυνατότητα ανάκαμψης.
Οι νεοφιλελεύθεροι δεν μπορούν να παρουσιάσουν σήμερα καμία ιδανική λύση για την έξοδο από την κρίση, αφού όλα τα μοντέλα είναι στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Κανείς δεν θυμάται τους επαίνους προς την Αργεντινή τη δεκαετία του ‘90, αλλά είναι πολύ νωπό το πολιτικό βάρος που είχαν ρίξει προς το ‘’ιρλανδικό μοντέλο’’. Και η Ιρλανδία σήμερα περνάει μέσα από όλες τις δοκιμασίες που επιβλήθηκαν και στην Ελλάδα.
Στην Ιρλανδία, οι ιδιωτικοποιήσεις από την ενέργεια ως τις τηλεπικοινωνίες ,και όλες οι απορρυθμίσεις που προωθούνται από την οικονομική ορθοδοξία έχουν τα προφανή αποτελέσματα : χρεοκοπίες των τραπεζών, κρατικές ενισχύσεις, δημοσιονομικά ελλείμματα και μια νέα σειρά απωλειών θέσεων εργασίας, συντριβή των μισθών και αυξήσεις των έμμεσων φόρων. |12|.
Η Πορτογαλία επίσης οδεύει στον ίδιο γκρεμό, με μια συντηρητική κυβέρνηση να προσπαθεί να ικανοποιήσει τους τραπεζίτες υιοθετώντας όλο και περισσότερα αντιλαικά μέτρα. Ήδη τέθηκε σε λειτουργία ένα πλάνο διάσωσης που η κυβέρνηση το διαπραγματεύτηκε χωρίς επιφυλάξεις και με τη θηλιά στο λαιμό που της έβαλαν οι χρηματοδότες. |13|.
Μια άλλη ακραία περίπτωση του αποπληθωρισμού παρατηρείται στη Λετονία, μια οικονομία εκτός του κυκλώματος του ευρώ. Από το ξέσπασμα της κρίσης το 2009, η ανεργία ανέβηκε στο 23%, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25%, οι μισθοί του δημόσιου τομέα μειώθηκαν κατά 30% και 75% των εργαζομένων υπέστησαν περικοπές εισοδημάτων. Σε ένα κλίμα όπου τα σχολεία και τα νοσοκομεία κλείνουν η μετανάστευση έχει εμπορευματοποιηθεί. 14|. Τα σενάρια αυτά δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τις καταστροφικές συνέπειες που δημιουργεί ο φαύλος κύκλος της προσαρμογής.
Ανώφελη αναχρηματοδότηση
Η αντιπληθωριστική πολιτική είναι συχνά σε αντίθεση με τη συνέχιση της αναχρηματοδότησης των χρεών. Απευθύνει έκκληση για την υποστήριξη του οφειλέτη με τις νέες εκδόσεις ομολόγων με την προσδοκία να ελαττωθεί το μελλοντικό φορτίο που υποθηκεύει τη χώρα. Μια παραλλαγή αυτού του είδους ενθαρρύνουν οι υποστηρικτές του παραδείγματος της Λατινικής Αμερικής με ένα «Ευρωπαϊκό Σχέδιο Μπράντι» και με τίτλους για 20 χρόνια υπό την εποπτεία της ΕΚΤ. |15|.
Αν και φαίνεται να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στους οφειλέτες οι πρωτοβουλίες αυτές επιβεβαιώνουν τις ίδιες απαιτήσεις για ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές των κοινωνικών δαπανών και την ισοπέδωση των συντάξεων. Αντί να μειώνουν το οικονομικό βάρος αυτά τα προγράμματα διαιωνίζουν τον φόρο τιμής που η Ελλάδα πρέπει να απονείμει στις Τράπεζες.
Είναι λάθος να υποθέσουμε ότι αυτή η αναχρηματοδότηση θα είναι πιο ευπρόσδεκτη , αν είναι αποτελεσματικά τα ρυθμιστικά μέτρα σε συνδυασμό με τον οικονομικό έλεγχο της κερδοσκοπίας ή την κατάργηση των φορολογικών παραδείσων. Η Ελλάδα δεν θα επιτύχει καμιά ανακούφιση από την μείωση των τόκων εάν η πληρωμή των πιστωτών πραγματοποιηθεί. Το χρέος είναι τόσο υπέρογκο που ακόμη και με συνεχή ανάπτυξη της τάξης του 8% ετησίως για 20 χρόνια, δεν επιτυγχάνεται μείωση του ελλείμματος , με τα κριτήρια που έχει θέσει η Ευρωπαική Ένωση. |16|.
Η εμπειρία της Αργεντινής δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη ματαιότητα της αναχρηματοδότησης. Όλες οι εκδοχές που εξετάστηκαν στη χώρα για να επιπλεύσει το καράβι ναυάγησαν το 2001. Με την επιμήκυνση των υποχρεώσεων πληρωμής, αυτά τα μπαλώματα ανέβαλαν μόνο την επίσημη κήρυξη της πτώχευσης. Αυτό το ίδιο σενάριο τείνει να επαναληφθεί στην Ελλάδα. |17|.
Η αναχρηματοδότηση, την οποία στηρίζουν οι Κεϋνσιανοί, δεν είναι σε αντίθεση με τον αποπληθωρισμό, που είναι αξίωμα των νεοφιλελεύθερων ορθόδοξων. Είναι δύο παραλλαγές της στήριξης προς τις τράπεζες. Ενώ η πρώτη επιλογή είναι για την ενίσχυση της βοήθειας για την αποφυγή ενός τσουνάμι ζημιών, η δεύτερη εναλλακτική προειδοποιεί για την υποβάθμιση της δημοσιονομικής κατάστασης που δημιουργεί το σχέδιο διάσωσης. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιμετώπισε το ίδιο δίλημμα, όταν μια μέρα αποφάσισε να κλείσει την Lehman Brothers και την επόμενη μέρα γύρισε σε απεριόριστη χρηματοδότηση των υπό κατάρρευση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων .
Οι σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί ενεργούν ως οι πιο αποφασισμένοι υποστηρικτές της συνέχισης του δανεισμού, σε σχέση με τους συντηρητικούς συναδέλφους τους που μιλούν εναντίον της ευελιξίας της πιστοληπτικής ικανότητας. Οι δύο θέσεις δεν διαφέρουν πάρα μόνο ως προς το πιο είναι το μικρότερο κακό για τον καπιταλισμό.
Σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, οι σοσιαλδημοκράτες αναζητούν παραθυράκια και προσπαθούν να αποκρύψουντην σαφή ευθυγράμμισή τους υπέρ των τραπεζών και κατά των λαών. Στη σημερινή Ευρώπη η μάσκα πέφτει και οι βίαιες επιθέσεις σε βάρος των εργαζομένων γίνονται χωρίς αναισθητικό.
Τρία μαθήματα
Η στάση πληρωμών της Αργεντινής κράτησε για πάνω από τρία χρόνια. Επηρέασε τους ιδιώτες πιστωτές, αλλά όχι τους πολυμερείς οργανισμούς (ΔΝΤ πήρε την πρόωρη εξόφληση του συνόλου των δανείων). Αρκετοί γύροι διαπραγματεύσεων διεξήχθησαν με τους κατόχους ομολόγων. Το 2005 η ανταλλαγή πραγματοποιήθηκε με τρεις επιλογές στην έκπτωση τόκων μεταξύ 50 και 60% της αρχικής τιμής. Μια μειοψηφία των πιστωτών δεν αποδέχθηκε την πρόταση και κλήθηκε σε μια δεύτερη ανταλλαγή τίτλων , η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα.
Το συνολικό ποσό του χρέους της Αργεντινής μειώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με τις εξαγωγές και το ΑΕΠ (48%). Οι δεσμεύσεις αναβλήθηκαν και το μισό του παθητικού πέρασε σε τοπικό νόμισμα (με ένα σημαντικό μέρος των υποχρεώσεων στον δημόσιο τομέα). |18|).
Αυτό που συνέβη στην Αργεντινή δείχνει ότι η αναστολή των πληρωμών είναι εφικτή και επιθυμητή για κάθε οφειλέτη που οδηγείται σε κατάσταση ασφυξίας. Η μερική διακοπή των δαπανών έδωσε οξυγόνο στην εθνική οικονομία κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου της ανάκαμψης μετά από την στάση πληρωμών. Αυτή η ανακούφιση έδωσε τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με καλύτερους οικονομικούς όρους της ανταλλαγής χρέους. Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας ήταν το ξεφούσκωμα των μυθευμάτων που διέδιδαν οι τράπεζες για να φοβίσουν τους οφειλέτες.. Η χώρα δεν έμεινε «έξω από τον κόσμο», δεν έχασε τις αγορές, και δεν έγινε «παρίας της διεθνούς κοινότητας." Τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας στο εξωτερικό δεν κατασχέθηκαν . Όλες οι ολέθριες προβλέψεις των χρηματοδοτών κατέρρευσαν. Βεβαίως ο λαός της Αργεντινής υπέστη μια φοβερή υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Αλλά αυτά τα βάσανα προυπήρχαν της στάσης πληρωμών και προκλήθηκαν από τα μέτρα που απαιτούσαν οι τράπεζες. Η παύση πληρωμών δεν έφερε πρόσθετες ταλαιπωρίες στην κοινωνική αιμορραγία αυτής της περιόδου.
Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ο "επιθετικός" δρόμος που ακολούθησε η Αργεντινή προκάλεσε περισσότερα δεινά από τον "φιλικό" δρόμο που ακολούθησαν άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής ( όπως η Βραζιλία, η Ουρουγουάη και η Τζαμάικα |19|). Αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν στηρίζεται πουθενά. Η Λατινική Αμερική γνώρισε πολλές εμπειρίες μορατόριουμ και η ίδια η Αργεντινή επίσης (για παράδειγμα, μεταξύ 1988 και 1992). Η διαπραγμάτευση της αθέτησης πληρωμών ή η ντε φάκτο επιβολή της, από μόνη της δεν μειώνει τους περιορισμούς που υφίσταται ο λαός .
Η σύγχρονη οικονομική ιστορία καταγράφει επίσης μια αμέτρητη ποικιλία των κρίσεων πληρωμής, με διαδικασίες διαπραγματεύσεων εξίσου επίπονες . (Για παράδειγμα οι δύσκολες περιπτώσεις της Γερμανίας το 1953 και της Ινδονησίας το 1971)
Από τις συζητήσεις για αυτές τις περιπέτειες θα πρέπει να κρατήσουμε τρία μεγάλα μαθήματα από την Αργεντινή για την Ελλάδα. Η εμπειρία δείχνει την αδιαμφισβήτητη ανάγκη να σταματήσει η αιμορραγία του οφειλέτη, με μονομερή αναστολή των πληρωμών. Ξεκαθαρίζει επίσης την σπουδαιότητα της επιλογής της σωστής στιγμής που πρέπει να γίνει αυτή η ρήξη.
Αργεντινή κήρυξε την στάση πληρωμών σε ακούσια βάση, όταν η χώρα έμεινε χωρίς πόρους. Η Ελλάδα θα μπορούσε να την μιμηθεί πριν χάσει τους πόρους της. Μπορεί να προβλέψει και να δράσει εφόσον οι δανειστές επωμίζονται τη μεγάλη ευθύνη των τοξικών τίτλων, οι οποίοι συσσωρεύονται στα χαρτοφυλάκιά τους. Δεν πρέπει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους χρηματοδότες να ανταλλάξουν τους τίτλους.
Δεύτερον, είναι σημαντικό να θεσπίσει άμεσα επιτροπή λογιστικού ελέγχου του χρέους. Στην Αργεντινή υπήρξε πολλή συζήτηση για την πρωτοβουλία αυτή, δεδομένων των συντριπτικών καταγγελιών σχετικά με την απατηλή φύση του ελλείμματος .Το χρέος διογκώθηκε με ανύπαρκτες δεσμεύσεις, που χρηματοδότησαν τη φυγή κεφαλαίων, με μια άνοδο των τόκων και μια σημαντική απορρόφηση του ιδιωτικών απωλειών από το κράτος.
Οι παρατυπίες αυτές έμειναν ατιμώρητες . Το λόμπι των τραπεζιτών εμπόδισε κάθε προσπάθεια έρευνας και πάγωσε πολλά κοινοβουλευτικά σχέδια ελέγχου των ελλειμμάτων. Οι συνέπειες αυτής της φίμωσηςήρθαν στην επιφάνεια σε όλες τις επόμενες συζητήσεις για το χρέος. Η Αργεντινή σε αυτόν τον τομέα ήταν πολύ πίσω από το Εκουαδόρ, το οποίο δημιούργησε μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, η οποία έφερε στο φως πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία .
Στην Ελλάδα υπάρχει πλέον η δυνατότητα για τη διεξαγωγή Λογιστικού Ελέγχου. Αυτό θα επιτρέψει να ακυρωθεί το παράνομο κομμάτι του δημοσίου χρέους και θα διευκολυνθεί η δημιουργία ενός μητρώου των κατόχων ομολόγων. Αυτή η ταυτοποίηση θα ήταν αναγκαία για τον προσδιορισμό του χρέους . Υπάρχει ήδη μια σημαντική πρωτοβουλία για την διεξαγωγή αυτής της έρευνας.
Το τρίτο μάθημα από την Αργεντινή είναι η ανάγκη εθνικοποίησης των τραπεζών και ο πλήρης έλεγχος της ισοτιμίας του νομίσματος και της κίνησης των κεφαλαίων. Αυτά τα μέτρα πρέπει να ληφθούν πριν από τη διακοπή της πληρωμής του χρέους (ή αλλάζοντας τη συναλλαγματική ισοτιμία). Η Ελλάδα είναι ώρα να κάνει αυτές τις ενέργειες για διασώσει τους πόρους της χώρας.
Μερικοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι είναι απαραίτητο να σπάσει αμέσως το ευρώ. Αλλά η ανάκτηση του εθνικού νομίσματος απαιτεί πρώτα εξασφάλιση των αποθεματικών, που θα φέρουν την οικονομική ανάκαμψη, αποτρέποντας την ξέφρενη διαφυγή κεφαλαίων. Μόνο παρεμβαίνοντας στις τράπεζες (εθνικοποίώντας τες) και μέσω ενός αυστηρού ελέγχου του συναλλάγματος θα ήταν δυνατό να αντισταθμιστούν οι απώλειες που θα φέρει η αποκατάσταση της νομισματικής κυριαρχίας.
Στην Αργεντινή, τα εν λόγω μέτρα δεν ελήφθησαν και το αποτέλεσμα ήταν μια χαοτική κατάρρευση της ισοτιμίας εν μέσω πληθωρισμού και εξαθλίωσης του βιωτικού επιπέδου του λαού. Αντί να απαλλοτριώσει τις τράπεζες εξαπάτησε τους καταθέτες και σπατάλησε τεράστια κονδύλια (που ισοδυναμούσαν σε 12-14 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) για την διάσωση των χρηματοδοτών. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η οποιαδήποτε ριζοσπαστική πολιτική, η οποία είναι σε αντίθεση με τους πιστωτές θα έχει κόστος και κινδύνους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι ζωτικής σημασίας να σκεφτούμε πώς θα λύσουμε το ζήτημα των εισαγωγών,πως θα διασφαλιστεί η συνέχιση του τουρισμού και θα διατηρηθεί τη ναυτιλιακή δραστηριότητα. Αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την αξιολόγηση των κινδύνων καθώς και η συνέχιση της καταβολής του χρέους προοιωνίζεται έναν ορίζοντα με πολύ πιο επώδυνες συνέπειες.
Ορισμένοι οικονομολόγοι αδυνατούν να αξιολογήσουν τις συνθήκες που απαιτούνται για να επιλέξουν μια διαφορετική οικονομική πορεία. Προτείνουν την υποτίμηση και την έξοδο από το ευρώ, για να μην αναφέρουμε την προστασία των αποθεματικών και την απαραίτητη μετατροπή των τραπεζών σε δημόσιους φορείς. Η στάση αυτή οδηγεί σε μια θεραπεία που επιδεινώνει την ασθένεια. Κοιτάξτε τι συμβαίνει ήδη σε χώρες που εφαρμόζουν καπιταλιστικές πολιτικές έξω από την ζώνητου ευρώ. Η Αργεντινή είναι ένα καλό παράδειγμα για την ανάλυση του τι μπορεί να γίνει και τι πρέπει να αποφευχθεί για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Τα μονοπάτια της ανάκαμψης.
Αφού έπιασε τον πάτο η οικονομία της Αργεντινής μπήκε σε μια σταθερή πορεία ανάκαμψης, η οποία στηρίχτηκε στην επέκταση των εξαγωγών και την αποκατάσταση της εγχώριας κατανάλωσης. Η υποχώρηση της ζήτησης, ο υψηλός πληθωρισμός, η συνεχιζόμενη φυγή κεφαλαίων και οι περιορισμένες επενδύσεις εμποδίζουν την αποκατάσταση και θέτουν σοβαρά ερωτήματα για τις συνέπειές της. Αλλά είναι σαφές ότι μετά τη στάση πληρωμών αρχίζει ο κύκλος ανάκαμψης ,πράγμα που οδηγεί πολλούς οικονομολόγους να παρουσιάζουν την Αργεντινή ως πρότυπο για την περιφέρεια της Ευρώπης.
Έχοντας αυτό το μοντέλο συχνά ξεχνάμε ότι η ανάκαμψη της Αργεντινής οφείλεται σε τρεις συγκεκριμένους λόγους: την αποκατάσταση του ποσοστού κέρδους, τη διεθνή ανάκαμψη των εξαγωγών και τη μεγαλύτερη ευελιξία για την εφαρμογή επεκτατικών οικονομικών πολιτικών.
Ο πρώτος καθοριστικός παράγοντας εμφανίστηκε μετά τη βίαιη προσαρμογή που προέκυψε από την mega-υποτίμηση. Ότι η χειρουργική επέμβαση εξυγίανε το κεφάλαιο, μείωσε τους μισθούς και, ως συνήθως, σε ορισμένες περιπτώσεις του καπιταλιστικού κύκλου, διευκόλυνε την αναδιάρθρωση του κέρδους.
Η ανάκαμψη ήταν εξασφαλισμένη από την αντίδραση του εξωτερικού παράγοντα. Μία μερικώς αυτόνομη οικονομία των διεθνών κεφαλαιακών ροών μπορεί να διατηρήσει κάποια από τις διεθνείς πηγές χρηματοδότησης. Ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας τροφίμων πέτυχε τις καλύτερες διεθνείς τιμές των τελευταίων δεκαετιών για το εμπόριο της σόγιας.
Αργεντινή έγινε ο προνομιούχος προμηθευτής των ανερχόμενων ασιατικών οικονομιών , ενώ οι εμπορικές της σχέσεις με τη Βραζιλία πολλαπλασιάστηκαν και διαφοροποίησε τις εμπορικές της συναλλαγές. Ένα μεγάλο μέρος των τεράστιων εσόδων που εισπράττονται από το κράτος τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκαν για να τονώσουν την εγχώρια ζήτηση. Με τον τρόπο αυτό αντικαταστάθηκαν οι χαμηλές ιδιωτικές επενδύσεις και δοκιμάσαμε ένα νέο-αναπτυξιόλαγνο σύστημα που θα ευνοούσε την βιομηχανία και θα παρέβλεπε τις χρηματοπιστωτικές αξιολογήσεις.
Εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε στάση πληρωμών μπορεί να έχει την ίδια πορεία; Προφανώς, αυτή η μεσογειακή οικονομία δεν έχει σημαντικούς φυσικούς πόρους, ούτε το ίδιο είδος της ένταξης στην παγκόσμια αγορά, τα οποία επέτρεψαν την ανάκαμψη της Αργεντινής. Αλλά κανείς δεν φανταζόταν πριν από μια δεκαετία ότι η οικονομία θα εισέλθει σε μία φάση ανάκαμψης μετά τη στάση πληρωμών. Θα υπέθετε κανείς ότι αυτό το γεγονός θα οδηγούσε σε μια κατάρρευση τύπου Αποκάλυψης. Έχει επιβεβαιωθεί όμως ότι οι ιδιοτροπίες της διεθνούς κατάστασης είναι σχετικά απρόβλεπτες και δεν παρέχουν οριστικά επιχειρήματα για την επιλογή της μιας ή της άλλης οικονομικής πολιτικής. |20|.
Είναι σαφές ότι η Ελλάδα είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τη γενική πορεία της Ευρώπης, απ ότι η Αργεντινή με το μέλλον της Λατινικής Αμερικής. Η πρώτη περιοχή λειτουργεί ως αυτάρκης κινητήρια δύναμη ενώ η δεύτερη διατηρεί τους παραδοσιακούς δεσμούς της με τα κύρια κέντρα της παγκόσμιας οικονομίας. Λόγω αυτής της μεγάλης σχέσης με τους ευρωπαίους εταίρους της, η Ελλάδα χρειάζεται να περάσει σε ενδεχόμενο μορατόριουμ για την αποπληρωμή του χρέους σε συνεργασία με άλλες περιφερειακές χώρες. Η επιτυχία μιας ριζοσπαστικής πολιτικής στον τομέα αυτό θα απαιτούσε κοινή δράση με τους γείτονές της στην περιφέρεια της Ευρώπης. Η μάχη κατά των πιστωτών θα απαιτήσει τη στενή συνεργασία με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία και άλλες χώρες που πλήττονται από τις τράπεζες.
Κατά την τελευταία δεκαετία αυτό το είδος των κοινών πρωτοβουλιών συζητήθηκε στη Λατινική Αμερική, με θέμα την δημιουργία μιας ‘’λέσχης οφειλετών’’. Η πρόταση ήταν να δημιουργηθεί ένα μπλοκ από τις πλέον πληγείσες χώρες, προκειμένου να καμφθεί η δύναμη των χρηματοδοτών .Αλλά το 2001, η εκστρατεία είχε χάσει τη δυναμική της και επικράτησε μεγάλη διασπορά των κρατών που λεηλατήθηκαν από το χρέος. Η σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη διαφέρει από εκείνη στη Λατινική Αμερική λόγω του υψηλού βαθμού της κοινοτικής συνεργασίας που υπάρχει στη Γηραιά Ήπειρο. |21|.
Μια άλλη σημαντική διαφορά είναι η έλλειψη σαφούς ορίου ανάμεσα στις συνθήκες κατάρρευσης στην περιφέρεια και στην ευημερία του ευρωπαϊκού κέντρου.Οι οικονομίες της Ισπανίας ή της Ιταλίας, για παράδειγμα, αρχίζουν να δέχονται την ίδια απειλή της δημοσιονομικής κατάρρευσης, που έπληξαν την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Για το λόγο αυτό, ο κύριος φόβος είναι η πιθανή επέκταση της κρίσης στις χώρες αυτές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο αγώνας για την συνεργασία των οφειλετών παίρνει άλλες μορφές. Αλλά αυτές οι δυνατότητες μπορεί να ξεδιπλωθούν μόνο εάν κάποια χώρα που βρίσκεται αντιμέτωπη με τις τράπεζες προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου αλληλεγγύης. Η Ελλάδα πληροί πολλές προϋποθέσεις για να ηγηθεί αυτής της διαδικασίας.
Μόνο ένα μονομερές μορατόριουμ θα άνοιγε τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες, χωρίς να επηρεάσει το βιωτικό επίπεδο του λαού. Για να καθοριστεί ένα αυστηρό όριο στις πληρωμές , να ασκηθεί επενδυτική πολιτική στους κοινωνικούς τομείς και για την ανάκτηση της αγοραστικής δύναμης, πρέπει να γίνουν πιο τολμηρά βήματα από αυτά που υιοθετήθηκαν από την Αργεντινή πριν από μια δεκαετία.
Η ίδια εξέργερση
Η κύρια ομοιότητα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αργεντινή, πραγματοποιείται στον τομέα της λαϊκής ανυποταξίας. Και οι δύο χώρες έχουν μια πλούσια ιστορία κοινωνικών αγώνων. Η εξέγερση τον Δεκέμβριο 2001 ήταν η κληρονομιά του ‘’Cordobazo’’ (1969), της γενικής απεργίας (1975), των απεργιών κατά του πληθωρισμού (δεκαετί α ‘80) και των διαδηλώσεων κατά της ανεργίας (δεκαετία ‘90). Στις μάχες που δίνονται από τον ελληνικό λαό είναι παρούσα η κληρονομιά του εμφυλίου πολέμου (1944-1949), η αντίσταση κατά της δικτατορίας (1973) και οι αγώνες της νεολαίας (2008). |22|
Μετά από έντεκα απεργίες και αμέτρητες διαδηλώσεις ,τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε μια νέα μαζική έκρηξη.Οι καταλήψεις των πλατειών , οι συγκρούσεις με την αστυνομία και η συμμετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων πολλαπλασιάζονται.Όπως και πριν από δέκα χρόνια στο Μπουένος Άιρες, οι ακτιβιστές στην Αθήνα οργανώνουν κάμπινγκ, αντιστέκονται στις εξώσεις και οργανώνουν λαικές συνελεύσεις. Η νεολαία έρχεται σε επαφή με τους εργαζομένους, σφυρηλατεί κοινό μέτωπο όπως εκείνο που πραγματοποιήθηκε στη Νότια Αμερική, οργανώνει το κλείσιμο των δρόμων με τους ανέργους και με τις διαμαρτυρίες με τα ‘’τηγάνια- casserolades’’ της μεσαίας τάξης.
Ακόμη και τα συνθήματα είναι παρόμοια «έξω οι κλέφτες" ή τα αιτήματα «Δεν χρωστάμε-δεν πουλάμε-δεν πληρώνουμε» και υπάρχει η ίδια διάθεση απόρριψης για την συμπαιγνία μεταξύ της κυβέρνησης και της συντηρητικής αντιπολίτευσης.
Η λαική αφύπνιση στην Αργεντινή συντελέστηκε , όταν κατέρρευσαν οι νεοφιλελεύθερες ψευδαισθήσεις για επικείμενη "είσοδο στον Πρώτο κόσμο’’." Η ίδια οργή ξέσπασε μεταξύ των Ελλήνων, όταν εξαλλήφθηκαν οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι η κρίση έχει κυριεύσει εντελώς την χρηματοπιστωτική σφαίρα και ξεχύνεται στους δρόμους. |23|.
Πριν από δέκα χρόνια, η εξέγερση της Αργεντινής επιβράδυνε τα σχέδια προσαρμογής, ακύρωσε το πρόγραμμα αποπληθωρισμού και εμπόδισε την δολαριοποίηση. Επίσης, αναγκάστηκε να εφαρμόσει ένα πολιτικό σχέδιο που συνδύαζε την αποκατάσταση της κρατούσας εξουσίας με τη χορήγηση δημοκρατικών και κοινωνικών διακαιωμάτων .Η εξέγερση επιβεβαίωσε τη χρησιμότητα του αγώνα για να αντιστραφεί η αρνητική ισορροπία δυνάμεων, προσδίδοντας νομιμότητα στα κοινωνικά κινήματα και νομιμοποίηση στις απεργίες. Επέτρεψε να σταματήσει η βίαιη καταστολή (που εξακολουθεί να υφίσταται στην Κολομβία και το Μεξικό) και εξισορρόπησε την παραίτηση των κοινωνικών κινημάτων (που παρατηρείται στην Ουρουγουάη ή τη Βραζιλία).
Αλλά η εξέγερση στη Αργεντινή παρέμεινε στα μισά του δρόμου , επειδή δεν εκδίωξε τους διεφθαρμένους πολιτικούς ούτε εξάλειψε το βάρος του δικομματισμού. Δεν εμπόδισε τον πλουτισμό των ίδιων καπιταλιστών που εκμεταλλεύτηκαν την αλλαγή του νομίσματος . Αλλά επιδρά στο σύνολο της εξωτερικής πολιτικής και επηρεάζει τη διαχείριση του χρέους το οποίο περιόρισε την όρεξη των πιστωτών.
Είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη τα συμπεράσματα αυτά για να μπορούν να γίνουν συγκρίσεις σε διεθνές επίπεδο.
Οι λαικοί αγώνες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα έχουν πλέον ένα χαρακτήρα πιο ηπειρωτικό. Η εξέγερση της Αργεντινής ήταν μέρος ενός κύκλου αγώνων της Νότιας Αμερικής αλλά δεν ξέσπασε την ίδια στιγμή με τις τις εξεγέρσεις στη Βενεζουέλα, το Εκουαδόρ και τη Βολιβία. Οι κινητοποιήσεις στην Ελλάδα συμπίπτουν αντίθετα με την γενικευμένη κρίση της Γηραιάς Ηπείρου, η οποία τείνει να προκαλέσει ταυτόχρονες αντιδράσεις σε διάφορα σημεία στην περιοχή.
Οι απαντήσεις αυτές βοηθούν να σπάσει η απομόνωση των εθνικών διαμαρτυριών και να ξεπεραστεί η σύγχυση που επικρατούσε στην αρχή της ύφεσης.
Η γενίκευση της συλλογικής δράσης είναι το καλύτερο αντίδοτο για την παθητικότητα που ενθαρρύνεται από τη σοσιαλδημοκρατία και την αντιρατσιστική εκστρατεία που προωθεί η δεξιά παράταξη. Η πρόσφατη διαμαρτυρία των Ισπανών αγανακτισμένων μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής σε αυτή την κατεύθυνση . Το κίνημα αποκτά μαζικότητα όσο τα πολιτικά και οικονομικά του αιτήματα (αντίστοιχα «πραγματική δημοκρατία» και «να τελειώνουμε με την διάσωση των τραπεζών) κατακτούν μεγαλύτερη λαική νομιμότητα και υποστήριξη.
Η κυρίαρχη παρουσία της νεολαίας σε αυτά τα κινήματα και η καινοτόμος χρήση των κοινωνικών δικτύων ως μέσα εναλλακτικής πληροφόρησης, ενθαρρύνει την εξάπλωση του ιού! στην Ήπειρο.. Αυτή η γενίκευση μπορεί να επαναλάβει το φαινόμενο του ντόμινο, το οποίο χαρακτήρισε τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο.
Η νεανική σπίθα δίνει ζωή στη δράση των εργαζομένων τόσο στις χώρες που υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα (Γαλλία) όσο και στις χώρες που αυτό υπέστη παρατεταμένη ήττα(Μεγάλη Βρετανία).
Αν η εμπιστοσύνη προς την διαμαρτυρία επανεμφανιστεί μπορεί να εξετάσουμε το πώς θα γενικευτεί η μάχη κατά των πιστωτών που έχει ήδη ξεκινήσει σε κάποιες χώρες όπως η Ισλανδία.
Με λίγα λόγια, η φωτιά που άναψαν οι Έλληνες εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη και θα καθορίσει ποιος θα πληρώσει τις συνέπειες της κρίσης. Τις εξελίξεις αυτές τις παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Λατινική Αμερική. Πολύ λίγα νέα αναμένονται με τόσες ελπίδες όσο μια νίκη των λαϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη.
του ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΚΑΤΣ
Η φωτιά που άναψαν οι Έλληνες εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη και θα καθορίσει ποιος θα πληρώσει τις συνέπειες της κρίσης. Τις εξελίξεις αυτές τις παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Λατινική Αμερική. Πολύ λίγα νέα αναμένονται με τόσες ελπίδες όσο μια νίκη των λαϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη.Οι συγκρίσεις του παραδείγματος της Αργεντινής με την κατάρρευση της Ελλάδας είναι αναρίθμητες. Οι αναλυτές προσπαθούν να διακρίνουν κατά πόσον τα μέτρα που έλαβε η μία χώρα ανακουφίζουν ή επιδεινώνουν την κατάσταση της άλλης . Η αξιολόγηση αυτή επεκτείνεται συνήθως και σε άλλες χώρες στην περιφέρεια της Ευρώπης, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Στα κοινωνικά κινήματα όμως κυριαρχεί μια άλλη ανησυχία: Ποια διδάγματα προσφέρονται από την εμπειρία της Νότιας Αμερικής στη μάχη κατά της προσαρμογής.
Παρόμοιες διασώσεις
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει το ίδιο δράμα που υπέστη η Αργεντινή στα μέσα του 2001. Η κυβέρνηση της Συμμαχίας |1| ακολούθησε την νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μένεμ και το εκρηκτικό δημόσιο χρέος ώθησε τη χώρα σε στάση πληρωμών. Στην δεκαετία του ‘90 το εν λόγω χρέος ανήλθε από 84.000 σε 147.000 εκατομμύρια δολάρια και η πληρωμή των τόκων προκάλεσε ασφυξία στα δημόσια οικονομικά. Αυτές οι εκταμιεύσεις τριπλασίασαν τις τρέχουσες δαπάνες, υπερέβησαν κατά εξι φορές τις δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια και κατά 23 φορές τους πόρους που διατίθενται σε προγράμματα για την απασχόληση. ...
Σε τακτά χρονικά διαστήματα υπήρξαν αναχρηματοδοτήσεις έκτακτης ανάγκης για την αποφυγή χρεοστασίου. Οι χρηματοδοτήσεις αφορούσαν σε ανακύκλωση δανείων με τοκογλυφικό επιτόκιο (η εν λόγω διαδικασία είναι γνωστή ως "ασπίδα") |2|) και σε απεγνωσμένη ανταλλαγή τίτλων ομολόγων προκειμένου να αναβληθούν οι πληρωμές (το "mega-swap")|3|). Οι πιστωτές προεξοφλούσαν τη μη βιωσιμότητα αυτών των εγχειρημάτων και του ποσοστού «κινδύνου της χώρας»- αξιολογώντας ότι η αδυναμία του οφειλέτη παρέμενε σε πολύ υψηλά επίπεδα. |4|.
Η Ελλάδα γλιστρά προς τον ίδιο γκρεμό. Μετακυλύει ένα συνολικό χρέος όπως τότε η Αργεντινή και χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους για να βοηθήσει τους πιστωτές. Είχε συμφωνήσει σε ένα σχέδιο διάσωσης πριν από ένα χρόνο για να ξεφύγει από την ασφυκτική έλλειψη ρευστότητας και τώρα αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση αφερεγγυότητας.
Το ίδιο πλαίσιο οδήγησε πριν μια δεκαετία στην κοινωνική καταστροφή της Αργεντινής (54% φτώχια , 35% ανεργία, πείνα των πιο φτωχών στρωμάτων). Η υποβάθμιση (αποικοδόμηση) αυτή επιδεινώνονταν με κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης να επιδείξει ικανότητα πληρωμής . Οι μισθοί μειώθηκαν και οι έμμεσοι φόροι αυξήθηκαν παράλληλα με την μείωση των δαπανών του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση και τις διαδοχικές επεκτάσεις του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
Τα ίδια ατοπήματα επαναλαμβάνουν οι έλληνες κυβερνήτες, οι οποίοι το παρελθόν έτος μείωσαν κατά 20% την απασχόληση στο δημόσιο, ακρωτηρίασαν το 10% των συντάξεων , αύξησαν το φόρο προστιθέμενης αξίας και οδηγούν στην καταστροφή την εκπαίδευση και την υγεία.
Πριν από δέκα χρόνια η κυβέρνηση της Αργεντινής είχε ήδη ολοκληρώσει την ιδιωτικοποίηση της μεγάλης δημόσιας περιουσίας (πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, φυσικό αέριο) και υποσχόταν να επιταχύνει τις σε εκκρεμότητα μεταβιβάσεις (Εθνική Τράπεζα , δημόσιες επιχειρήσεις στην επαρχία , λαχειοφόρο αγορά, πανεπιστήμια).
Στην Ελλάδα τώρα οριστικοποιούνται οι λεπτομέρειες μιας μαζικής προσφοράς της κρατικής περιουσίας (ΕΛΤΑ , λιμάνια, εταιρείες υδάτων). Μόνο η Ακρόπολη για την ώρα έχει αποκλειστεί από αυτή την γενική εκποίηση που ορισμένοι γερμανοί καπιταλιστές επιδιώκουν να επεκταθεί σε πολλά νησιά.
Το ίδιο το προσωπικό του ΔΝΤ που πρόσφατα συνέταξε τα μνημόνια για την Ελλάδα πριν από μια δεκαετία έκανε τακτικούς ελέγχους στη Νότια Αμερική προκειμένου να επιλέξει περιουσιακά στοιχεία που θα προσφερθούν στους πιστωτές. Ήταν , επίσης, συνήθεις οι ίδιες έκτακτες σύνοδοι του Κοινοβουλίου προκειμένου να εγκριθούν αναπροσαρμογές και μάλιστα το ΔΝΤ επέβαλλε έναν παρόμοιο αποικιακό οργανισμό για να επιβλέπει την είσπραξη των φόρων.
Στην Ελλάδα, η στρατηγική των πιστωτών ακολουθεί το ίδιο σενάριο. Προσπαθούν να αυξήσουν τις εισπράξεις όσο το δυνατόν περισσότερο ξεζουμίζοντας τον πληθυσμό , και μεταβιβάζοντας υποτιμημένους τίτλους ομολόγων στα κράτη. Με αυτό τον τρόπο καθαρίζουν τους ισολογισμούς τους και μειώνουν τις ζημίες που προκαλούνται από την αδυναμία είσπραξης.
Στην Αργεντινή, αυτή η απομύζηση διήρκησε αρκετά χρόνια, με κύκλους διακοπής και επανέναρξης των πληρωμών. Ενώ διαπραγματευόταν με τις κυβερνήσεις, οι τράπεζες αύξαναν τις ταμειακές ροές που λαμβάνονταν μέσω της παράνομης φυγής κεφαλαίων. Από τότε τα απόδημα κεφάλαια υπερβαίνουν κατά πολύ το δημόσιο χρέος της χώρας.
Οι χρηματοδότες πέτυχαν σημαντικά κέρδη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναχρηματοδότησης. Ωφελήθηκαν ιδιαίτερα με τις δύο προσπάθειες της αμερικάνικης κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση των λατινοαμερικάνικων ομολόγων . Χρησιμοποίησαν στην αρχή το σχέδιο Μπέικερ για να ελαφρύνουν το βάρος των εμπορικών τραπεζών που ήταν περισσότερο εκτεθειμένες. Έπειτα δοκίμασαν το σχέδιο Μπράντι για την ολοκλήρωση της εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων τους , συνδέοντας τα επενδυτικά κεφάλαια με την εμφάνιση μιας δευτερογενούς αγοράς προβληματικών ομολόγων. Οι τράπεζες αποκατέστησαν τα κέρδη τους υπολογίζοντας στους ισολογισμούς τους, τα υποτιμημένα ομόλογα στην αρχική τους τιμή και μεταβιβάζοντας τους ακάλυπτους τίτλους σε περιθωριακούς κατόχους.
Την ίδια στρατηγική αναδιάρθρωσης δοκιμάζουν τώρα οι οργανισμοί στη Γηραιά Ήπειρο. Τον Μάιο του 2010 δημιουργήθηκε ένα ταμείο σταθεροποίησης (EFSF), το οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), χρησιμοποιεί για την επαναγορά των εκπρόθεσμων τίτλων των τραπεζών, με υψηλές επιδοτήσεις του επιτοκίου. Μερικοί Αργεντίνοι εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εκ του σύνεγγυς παρακολούθησαν τη διαδικασία αυτή πριν από μια δεκαετία επιβεβαιώνουν την ομοιότητα μεταξύ των δύο εγχειρημάτων. Αλλά επίσης εκτιμούν ότι η τρέχουσα κατάσταση των τραπεζών είναι πολύ πιο σοβαρή. |5|.
Διαφορετικές επιπτώσεις
Η ελληνική κρίση είναι πιο εκρηκτική από αυτή της Αργεντινής ως προς το μέγεθος των ανισορροπιών. Με παρόμοια ποσοστά του συνόλου των υποχρεώσεων, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας έφτασε το 10,5% έναντι 3,2% της Αργεντινής..
Πιο σημαντικές είναι οι διαφορές στην κατάσταση του πιστωτικού τομέα. Ενώ οι δανειστές της Αργεντινής χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να ‘’αναπροσαρμοστούν’’ , οι ευρωπαϊκές τράπεζες εργάζονται ενάντια στον χρόνο για να ξαναχτίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Όταν ανακοινώθηκε η χρεοκοπία στη Λατινική Αμερική οι περισσότερες τράπεζες είχαν ήδη μεταφέρει τα χρέη τους. Για το λόγο αυτό, το ΔΝΤ έκανε δεκτή τη στάση πληρωμών. Αντίθετα, η ΕΚΤ απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο, δεδομένου ότι τα γερμανικά και γαλλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν κάνει επενδύσεις στην Ελλάδα συνεχίζουν να βρίσκονται αντιμέτωπα με το πρόβλημα των τοξικών τίτλων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. |6|.
Υπάρχει επίσης μια εντυπωσιακή ανισότητα στην αντιμετώπιση των δύο κρίσεων. Το χρέος της Αργεντινής ήταν διαχειρίσιμο κατ΄ εντολή του ΔΝΤ κάτω από τη στενή επίβλεψη των ΗΠΑ. Το ελληνικό παθητικό αντίθετα είναι υπό την επίβλεψη , της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ,που έχει μικρή εμπειρία σε αυτού του είδους τις κρίσεις. Η Πολιτική Επιτροπή που παρακολουθεί τη διαδικασία αυτή έχει ελάχιστη εξουσία και δεν ενεργεί ως επικεφαλής ενός ενιαίου ευρωπαικού κράτους. Έχει επιδείξει ελάχιστη ικανότητα στη διαιτησία για την επίλυση, για παράδειγμα, των διαφορών που αντιμετωπίζουν η Γερμανία με τη Γαλλία. |7|.
Οι δύο δυνάμεις είχαν αρχικά συμφωνήσει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θίγονται μέχρι το 2013. Αλλά ο ιλιγγιώδης ρυθμός της κρίσης επιβάλλει την επιτάχυνση της απορρόφησης των ζημιών του κράτους και εισάγει μερική ποινικοποίηση των τραπεζών. Η Γερμανία εκτιμά ότι η απλή συνέχιση των κρατικών ενισχύσεων δημιουργεί ένα ορίζοντα δημοσιονομικής κατάρρευσης και απαιτεί όλοι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί να συμμετέχουν στη διάσωση (με δικούς τους πόρους). Η Γαλλία είναι αντίθετη με αυτό το μέτρο , επικαλούμενη τον κίνδυνο της αποκεφαλαιοποίησης των εν λόγω ιδρυμάτων.
Μετά από πολλές αψιμαχίες κατέληξαν σε μια νέα εκεχειρία και συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν με το δεύτερο πακέτο’’ διάσωσης’’ την Ελλάδα. Αυτό το πρόγραμμα συνεπάγεται τον συμβιβασμό των τραπεζών για να αντιμετωπίσουν ν κάποιες απώλειες, μέσα από ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα εθελοντικής ανταλλαγής τίτλων και με περαιτέρω επέκταση του ευρωπαικού ταμείου διάσωσης (FESF) Η παρέμβαση αυτή θα επιτρέψει την υλοποίηση των νέων προσπαθειών για την αναβάθμιση των ελληνικών τίτλων (εξαγορά, εγγυήσεις, πιστώσεις).
Αλλά το πρόβλημα παραμένει άλυτο και ερευνούν για να καθορίσουν ποιος θα πληρώσει τη ζημιά. Οι διαφωνίες σ΄αυτό το παιχνίδι επεκτείνονται στο περιβάλλον των πιστωτών μεταξύ των πιο εκτεθειμένων ομάδων (που αποδέχονται την εισαγωγή ενός γενικού φόρου για την ανακούφιση των ανισορροπιών) και των λιγότερο επηρεαζόμενων χρηματοδοτών (που απορρίπτουν την εν λόγω συνεισφορά).
Η κρίση της Αργεντινής δεν έφτασε ποτέ σε αυτό το δραματικό επίπεδο . Η διαφορά αυτή λαμβάνεται υπόψη από τους αναλυτές που θυμούνται το σοκ του “corralito” και αξιολογούν ως πιθανή την επανάληψή του σήμερα. Στην αιχμή της κατάρρευσης του 2001, οι τράπεζες εμφάνισαν μαζική απόσυρση των κεφαλαίων που η κυβέρνηση αντιστάθμισε με δήμευση των μικροαποταμιεύσεων. Αυτή η απαλλοτρίωση έφερε ένα μεγάλο σοκ, αλλά όχι πέραν των εθνικών συνόρων.
To ελληνικό χρέος από την άλλη πλευρά είναι συνδεδεμένο με το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα λόγω του κοινού νομίσματος . Για το λόγο αυτό τυχόν αιμορραγία των καταθέσεων θα μπορούσαν να έχει άμεσες επιπτώσεις σε όλη την ήπειρο.. Οι τράπεζες της Γηραιάς Ηπείρου δεν είναι μόνο φορτωμένες με τον εφιάλτη του δημόσιου χρέους, αλλά αντιμετωπίζουν σοβαρά και το ενδεχόμενο πτώχευσης. Ο κίνδυνος αυτός δεν έχει εξαλειφθεί από το «τεστ αντοχής» που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα για την προσομοίωση καταστάσεων χρεοκοπίας. Αυτό ανησυχεί πολλούς εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, το οποίο συγκρίνει την τρέχουσα κατάσταση με αυτή της Αργεντινής. |8|.
Η ουσία του προβλήματος έγκειται στο ότι η ελληνική κρίση εξελίσσεται σε ένα περιβάλλον δημόσιων χρεών που πλήττουν όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο. |9|. Τα ελλείμματα του ΑΕΠ της Γαλλίας (81%), της Γερμανίας (80%),της Ιαπωνίας (220%) και των ΗΠΑ (91%), εμποδίζουν τη διαχείριση του χρέους στην περιφέρεια, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετώπισαν την περίπτωση της Αργεντινής. Εκείνη την εποχή όμως ,το χρέος ήταν μόνο μια πυρκαγιά των εξαρτημένων οικονομιών και τώρα είναι μια ωρολογιακή βόμβα στο κέντρο του ανεπτυγμένου καπιταλισμού.
Ο φαύλος κύκλος της προσαρμογής
Όπως συνέβη και με την Αργεντινή το 2001, εκτοξεύονται προσβολές από τους δεξιές κυβερνήσεις εναντίον των Ελλήνων. Τους παρουσιάζουν ως τεμπέληδες που εξαπατούν τις τράπεζες, και τους κατηγορούν για κατασπατάληση μεγάλων πιστώσεων που ελήφθησαν χάριν της καλής διάθεσης των δανειοληπτών. Αυτό το ίδιο παραμύθι διαδόθηκε από τους Αμερικανούς αξιωματούχους της κυβέρνησης Μπους, και για την Αργεντινή.
Τα επίσημα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθοδηγούν την εκστρατεία αυτή, που διαδίδει την παράλογη πεποίθηση ότι οι Έλληνες απολαμβάνουν ένα αξιοζήλευτο επίπεδο ζωής σε βάρος της βόρειας Ευρώπης. Αυτός ο μύθος βέβαια δεν αντέχει στην παραμικρή τεκμηρίωση ,καθώς όλοι οι δείκτες δείχνουν το αντίθετο για την περιφέρεια |10|.
Με αυτή την αντιστροφή της πραγματικότητας, η αντιδραστική προπαγάνδα επιχειρεί να καταδείξει ότι η αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους αποτελεί ενίσχυση από την διεθνή κοινότητα προς τον άτακτο εταίρο. Το ίδιο δέκα χρόνια πριν έλεγαν για την περίπτωση της Αργεντινής. Οι δηλώσεις αυτές, επίσης, αποκρύπτουν το πώς οι κυβερνήσεις βοηθούν τους γάλλους και τη γερμανούς καπιταλιστές, οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες είχαν τεράστια κέρδη από τα πλεονάσματα που παρήχθησαν στη Νότια Ευρώπη. Το ίδιο είδος των κερδών που αποκτήθηκαν από μεγάλες ξένες εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν στην Αργεντινή την πιο νεοφιλελεύθερη περίοδο αναδιοργάνωσης.. Πρώτον αποδυνάμωσαν την εθνική βιομηχανία μέσω της απελευθέρωσης του εμπορίου και στη συνέχεια ιδιοποιήθηκαν όλο και περισσότερα τμήματα της εγχώριας αγοράς. Ελλάδα υπέστη μια παρόμοια υποβάθμιση μετά την υιοθέτηση του ευρώ και την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Η εύθραυστη οικονομία βρέθηκε στο έλεος της συντριπτικής γερμανικής ανταγωνιστικότητας με φυσικό επακόλουθο το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου που χρηματοδοτείται με αυξανόμενο δανεισμό. |11|.
Στην πραγματικότητα, καμία χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης δεν θα μπορούσε να αντισταθεί στην συντριπτική υπεροχή των προηγμένων οικονομιών, οι οποίες επωφελούνται από τη δημιουργία μιας ενοποιημένης αγοράς στην ήπειρο που θα εξασφαλίσει την ηγεμονία τους. Η έκρηξη των ιδιωτικών χρεών, οι καταναλωτικές υπερβολές και οι φούσκες κατοικιών που έπληξαν τις πιο ευάλωτες χώρες τροφοδότησαν τα βιομηχανικά πλεονάσματα των πιο ισχυρών οικονομιών. Δεδομένου ότι το κοινό νόμισμα διευκόλυνε ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις των Γερμανών βιομηχάνων , ο τομέας αυτός είναι επί του παρόντος που επιθυμεί της διατήρησης της Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ και ακόμη ενθαρρύνει ένα είδος «σχεδίου Μάρσαλ» για τη χρηματοδότηση μελλοντικών εισαγωγών. Εάν αυτές οι ανισότητες καταλήξουν στο σπάσιμο της ευρωζώνης, θα επαναληφθεί αυτό που συνέβη στην Αργεντινή (και σε άλλες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής), οι οποίες υπέστησαν από πρώτο χέρι τις τυπικές ανισορροπίες της σχέσης κέντρου-περιφέρειας .
Οι νεοφιλελεύθεροι παραβλέπουν αυτές τις ανισότητες που απαιτούν μεγαλύτερες θυσίες από τους Έλληνες. Ισχυρίζονται ότι αυτά τα μέτρα θα επιτρέψουν την ‘’ αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών" και τον αναπροσανατολισμό της οικονομίας. Η Μέρκελ επαναλαμβάνει αυτή την επιθυμία κάθε μέρα, χωρίς να διευκρινίζει πότε θα ολοκληρωθεί η προσαρμογή. Οι οικονομολόγοι της μόνο προβλέπουν ότι η Ελλάδα θα επιπλεύσει κάποια στιγμή, αν κρατηθεί στη ζώνη του ευρώ και δεχθεί τις αποπληθωριστικές θυσίες
Αυτό επίσης θυμίζει την Αργεντινή. Πριν από δέκα χρόνια η οικονομία ήταν στενά συνδεδεμένη με το δολάριο και αυτό αναγκάζε σε συμπίεση του εισοδήματος προκειμένου να εξασφαλιστεί η πληρωμή της οφειλής. Όταν το σύστημα αυτό έσπασε οι υπερ-φιλελεύθεροι πρότειναν την πλήρη δολαριοποίηση (όπως στον Ισημερινό και τον Παναμά). Η ακύρωση του εθνικού νομίσματος, θα αφαιρούσε από το κράτος την τελευταία λύση που του έμενε για την αντιμετώπιση της αποπληθωριστικής προσαρμογής.
Τα ίδια επιχειρήματα κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα, προκειμένου να διατηρηθεί με οποιοδήποτε κόστος η παραμονή στο ευρώ.
Υποστήριζαν ότι με την δολαριοποίηση διασφαλίζεται η αξιοπιστία του νομίσματος και η συνακόλουθη εισροή ξένων κεφαλαίων που απαιτούνται για την αναχρηματοδότηση του χρέους. Με την κατάρρευση της μετατρεψιμότητας αυτή η φαντασίωση ξεχάστηκε.
Είναι σαφές ότι η αντιπληθωριστική πολιτική ωθεί οποιαδήποτε χώρα στην άβυσσο.Το ΑΕΠ στην Ελλάδα υποχώρησε από την αρχή της κρίσης και είδε μια περαιτέρω πτώση του 5,5% κατά το πρώτο τρίμηνο. Να υπενθυμίσουμε ότι η ύφεση στην Αργεντινή διήρκεσε τέσσερα χρόνια και η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε μείωση 11% κάτω από το βάρος των επιτοκίων που απέτρεψαν κάθε δυνατότητα ανάκαμψης.
Οι νεοφιλελεύθεροι δεν μπορούν να παρουσιάσουν σήμερα καμία ιδανική λύση για την έξοδο από την κρίση, αφού όλα τα μοντέλα είναι στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Κανείς δεν θυμάται τους επαίνους προς την Αργεντινή τη δεκαετία του ‘90, αλλά είναι πολύ νωπό το πολιτικό βάρος που είχαν ρίξει προς το ‘’ιρλανδικό μοντέλο’’. Και η Ιρλανδία σήμερα περνάει μέσα από όλες τις δοκιμασίες που επιβλήθηκαν και στην Ελλάδα.
Στην Ιρλανδία, οι ιδιωτικοποιήσεις από την ενέργεια ως τις τηλεπικοινωνίες ,και όλες οι απορρυθμίσεις που προωθούνται από την οικονομική ορθοδοξία έχουν τα προφανή αποτελέσματα : χρεοκοπίες των τραπεζών, κρατικές ενισχύσεις, δημοσιονομικά ελλείμματα και μια νέα σειρά απωλειών θέσεων εργασίας, συντριβή των μισθών και αυξήσεις των έμμεσων φόρων. |12|.
Η Πορτογαλία επίσης οδεύει στον ίδιο γκρεμό, με μια συντηρητική κυβέρνηση να προσπαθεί να ικανοποιήσει τους τραπεζίτες υιοθετώντας όλο και περισσότερα αντιλαικά μέτρα. Ήδη τέθηκε σε λειτουργία ένα πλάνο διάσωσης που η κυβέρνηση το διαπραγματεύτηκε χωρίς επιφυλάξεις και με τη θηλιά στο λαιμό που της έβαλαν οι χρηματοδότες. |13|.
Μια άλλη ακραία περίπτωση του αποπληθωρισμού παρατηρείται στη Λετονία, μια οικονομία εκτός του κυκλώματος του ευρώ. Από το ξέσπασμα της κρίσης το 2009, η ανεργία ανέβηκε στο 23%, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25%, οι μισθοί του δημόσιου τομέα μειώθηκαν κατά 30% και 75% των εργαζομένων υπέστησαν περικοπές εισοδημάτων. Σε ένα κλίμα όπου τα σχολεία και τα νοσοκομεία κλείνουν η μετανάστευση έχει εμπορευματοποιηθεί. 14|. Τα σενάρια αυτά δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τις καταστροφικές συνέπειες που δημιουργεί ο φαύλος κύκλος της προσαρμογής.
Ανώφελη αναχρηματοδότηση
Η αντιπληθωριστική πολιτική είναι συχνά σε αντίθεση με τη συνέχιση της αναχρηματοδότησης των χρεών. Απευθύνει έκκληση για την υποστήριξη του οφειλέτη με τις νέες εκδόσεις ομολόγων με την προσδοκία να ελαττωθεί το μελλοντικό φορτίο που υποθηκεύει τη χώρα. Μια παραλλαγή αυτού του είδους ενθαρρύνουν οι υποστηρικτές του παραδείγματος της Λατινικής Αμερικής με ένα «Ευρωπαϊκό Σχέδιο Μπράντι» και με τίτλους για 20 χρόνια υπό την εποπτεία της ΕΚΤ. |15|.
Αν και φαίνεται να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στους οφειλέτες οι πρωτοβουλίες αυτές επιβεβαιώνουν τις ίδιες απαιτήσεις για ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές των κοινωνικών δαπανών και την ισοπέδωση των συντάξεων. Αντί να μειώνουν το οικονομικό βάρος αυτά τα προγράμματα διαιωνίζουν τον φόρο τιμής που η Ελλάδα πρέπει να απονείμει στις Τράπεζες.
Είναι λάθος να υποθέσουμε ότι αυτή η αναχρηματοδότηση θα είναι πιο ευπρόσδεκτη , αν είναι αποτελεσματικά τα ρυθμιστικά μέτρα σε συνδυασμό με τον οικονομικό έλεγχο της κερδοσκοπίας ή την κατάργηση των φορολογικών παραδείσων. Η Ελλάδα δεν θα επιτύχει καμιά ανακούφιση από την μείωση των τόκων εάν η πληρωμή των πιστωτών πραγματοποιηθεί. Το χρέος είναι τόσο υπέρογκο που ακόμη και με συνεχή ανάπτυξη της τάξης του 8% ετησίως για 20 χρόνια, δεν επιτυγχάνεται μείωση του ελλείμματος , με τα κριτήρια που έχει θέσει η Ευρωπαική Ένωση. |16|.
Η εμπειρία της Αργεντινής δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη ματαιότητα της αναχρηματοδότησης. Όλες οι εκδοχές που εξετάστηκαν στη χώρα για να επιπλεύσει το καράβι ναυάγησαν το 2001. Με την επιμήκυνση των υποχρεώσεων πληρωμής, αυτά τα μπαλώματα ανέβαλαν μόνο την επίσημη κήρυξη της πτώχευσης. Αυτό το ίδιο σενάριο τείνει να επαναληφθεί στην Ελλάδα. |17|.
Η αναχρηματοδότηση, την οποία στηρίζουν οι Κεϋνσιανοί, δεν είναι σε αντίθεση με τον αποπληθωρισμό, που είναι αξίωμα των νεοφιλελεύθερων ορθόδοξων. Είναι δύο παραλλαγές της στήριξης προς τις τράπεζες. Ενώ η πρώτη επιλογή είναι για την ενίσχυση της βοήθειας για την αποφυγή ενός τσουνάμι ζημιών, η δεύτερη εναλλακτική προειδοποιεί για την υποβάθμιση της δημοσιονομικής κατάστασης που δημιουργεί το σχέδιο διάσωσης. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιμετώπισε το ίδιο δίλημμα, όταν μια μέρα αποφάσισε να κλείσει την Lehman Brothers και την επόμενη μέρα γύρισε σε απεριόριστη χρηματοδότηση των υπό κατάρρευση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων .
Οι σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί ενεργούν ως οι πιο αποφασισμένοι υποστηρικτές της συνέχισης του δανεισμού, σε σχέση με τους συντηρητικούς συναδέλφους τους που μιλούν εναντίον της ευελιξίας της πιστοληπτικής ικανότητας. Οι δύο θέσεις δεν διαφέρουν πάρα μόνο ως προς το πιο είναι το μικρότερο κακό για τον καπιταλισμό.
Σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, οι σοσιαλδημοκράτες αναζητούν παραθυράκια και προσπαθούν να αποκρύψουντην σαφή ευθυγράμμισή τους υπέρ των τραπεζών και κατά των λαών. Στη σημερινή Ευρώπη η μάσκα πέφτει και οι βίαιες επιθέσεις σε βάρος των εργαζομένων γίνονται χωρίς αναισθητικό.
Τρία μαθήματα
Η στάση πληρωμών της Αργεντινής κράτησε για πάνω από τρία χρόνια. Επηρέασε τους ιδιώτες πιστωτές, αλλά όχι τους πολυμερείς οργανισμούς (ΔΝΤ πήρε την πρόωρη εξόφληση του συνόλου των δανείων). Αρκετοί γύροι διαπραγματεύσεων διεξήχθησαν με τους κατόχους ομολόγων. Το 2005 η ανταλλαγή πραγματοποιήθηκε με τρεις επιλογές στην έκπτωση τόκων μεταξύ 50 και 60% της αρχικής τιμής. Μια μειοψηφία των πιστωτών δεν αποδέχθηκε την πρόταση και κλήθηκε σε μια δεύτερη ανταλλαγή τίτλων , η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα.
Το συνολικό ποσό του χρέους της Αργεντινής μειώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με τις εξαγωγές και το ΑΕΠ (48%). Οι δεσμεύσεις αναβλήθηκαν και το μισό του παθητικού πέρασε σε τοπικό νόμισμα (με ένα σημαντικό μέρος των υποχρεώσεων στον δημόσιο τομέα). |18|).
Αυτό που συνέβη στην Αργεντινή δείχνει ότι η αναστολή των πληρωμών είναι εφικτή και επιθυμητή για κάθε οφειλέτη που οδηγείται σε κατάσταση ασφυξίας. Η μερική διακοπή των δαπανών έδωσε οξυγόνο στην εθνική οικονομία κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου της ανάκαμψης μετά από την στάση πληρωμών. Αυτή η ανακούφιση έδωσε τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με καλύτερους οικονομικούς όρους της ανταλλαγής χρέους. Το αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας ήταν το ξεφούσκωμα των μυθευμάτων που διέδιδαν οι τράπεζες για να φοβίσουν τους οφειλέτες.. Η χώρα δεν έμεινε «έξω από τον κόσμο», δεν έχασε τις αγορές, και δεν έγινε «παρίας της διεθνούς κοινότητας." Τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας στο εξωτερικό δεν κατασχέθηκαν . Όλες οι ολέθριες προβλέψεις των χρηματοδοτών κατέρρευσαν. Βεβαίως ο λαός της Αργεντινής υπέστη μια φοβερή υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Αλλά αυτά τα βάσανα προυπήρχαν της στάσης πληρωμών και προκλήθηκαν από τα μέτρα που απαιτούσαν οι τράπεζες. Η παύση πληρωμών δεν έφερε πρόσθετες ταλαιπωρίες στην κοινωνική αιμορραγία αυτής της περιόδου.
Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ο "επιθετικός" δρόμος που ακολούθησε η Αργεντινή προκάλεσε περισσότερα δεινά από τον "φιλικό" δρόμο που ακολούθησαν άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής ( όπως η Βραζιλία, η Ουρουγουάη και η Τζαμάικα |19|). Αλλά αυτός ο ισχυρισμός δεν στηρίζεται πουθενά. Η Λατινική Αμερική γνώρισε πολλές εμπειρίες μορατόριουμ και η ίδια η Αργεντινή επίσης (για παράδειγμα, μεταξύ 1988 και 1992). Η διαπραγμάτευση της αθέτησης πληρωμών ή η ντε φάκτο επιβολή της, από μόνη της δεν μειώνει τους περιορισμούς που υφίσταται ο λαός .
Η σύγχρονη οικονομική ιστορία καταγράφει επίσης μια αμέτρητη ποικιλία των κρίσεων πληρωμής, με διαδικασίες διαπραγματεύσεων εξίσου επίπονες . (Για παράδειγμα οι δύσκολες περιπτώσεις της Γερμανίας το 1953 και της Ινδονησίας το 1971)
Από τις συζητήσεις για αυτές τις περιπέτειες θα πρέπει να κρατήσουμε τρία μεγάλα μαθήματα από την Αργεντινή για την Ελλάδα. Η εμπειρία δείχνει την αδιαμφισβήτητη ανάγκη να σταματήσει η αιμορραγία του οφειλέτη, με μονομερή αναστολή των πληρωμών. Ξεκαθαρίζει επίσης την σπουδαιότητα της επιλογής της σωστής στιγμής που πρέπει να γίνει αυτή η ρήξη.
Αργεντινή κήρυξε την στάση πληρωμών σε ακούσια βάση, όταν η χώρα έμεινε χωρίς πόρους. Η Ελλάδα θα μπορούσε να την μιμηθεί πριν χάσει τους πόρους της. Μπορεί να προβλέψει και να δράσει εφόσον οι δανειστές επωμίζονται τη μεγάλη ευθύνη των τοξικών τίτλων, οι οποίοι συσσωρεύονται στα χαρτοφυλάκιά τους. Δεν πρέπει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους χρηματοδότες να ανταλλάξουν τους τίτλους.
Δεύτερον, είναι σημαντικό να θεσπίσει άμεσα επιτροπή λογιστικού ελέγχου του χρέους. Στην Αργεντινή υπήρξε πολλή συζήτηση για την πρωτοβουλία αυτή, δεδομένων των συντριπτικών καταγγελιών σχετικά με την απατηλή φύση του ελλείμματος .Το χρέος διογκώθηκε με ανύπαρκτες δεσμεύσεις, που χρηματοδότησαν τη φυγή κεφαλαίων, με μια άνοδο των τόκων και μια σημαντική απορρόφηση του ιδιωτικών απωλειών από το κράτος.
Οι παρατυπίες αυτές έμειναν ατιμώρητες . Το λόμπι των τραπεζιτών εμπόδισε κάθε προσπάθεια έρευνας και πάγωσε πολλά κοινοβουλευτικά σχέδια ελέγχου των ελλειμμάτων. Οι συνέπειες αυτής της φίμωσηςήρθαν στην επιφάνεια σε όλες τις επόμενες συζητήσεις για το χρέος. Η Αργεντινή σε αυτόν τον τομέα ήταν πολύ πίσω από το Εκουαδόρ, το οποίο δημιούργησε μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, η οποία έφερε στο φως πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία .
Στην Ελλάδα υπάρχει πλέον η δυνατότητα για τη διεξαγωγή Λογιστικού Ελέγχου. Αυτό θα επιτρέψει να ακυρωθεί το παράνομο κομμάτι του δημοσίου χρέους και θα διευκολυνθεί η δημιουργία ενός μητρώου των κατόχων ομολόγων. Αυτή η ταυτοποίηση θα ήταν αναγκαία για τον προσδιορισμό του χρέους . Υπάρχει ήδη μια σημαντική πρωτοβουλία για την διεξαγωγή αυτής της έρευνας.
Το τρίτο μάθημα από την Αργεντινή είναι η ανάγκη εθνικοποίησης των τραπεζών και ο πλήρης έλεγχος της ισοτιμίας του νομίσματος και της κίνησης των κεφαλαίων. Αυτά τα μέτρα πρέπει να ληφθούν πριν από τη διακοπή της πληρωμής του χρέους (ή αλλάζοντας τη συναλλαγματική ισοτιμία). Η Ελλάδα είναι ώρα να κάνει αυτές τις ενέργειες για διασώσει τους πόρους της χώρας.
Μερικοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι είναι απαραίτητο να σπάσει αμέσως το ευρώ. Αλλά η ανάκτηση του εθνικού νομίσματος απαιτεί πρώτα εξασφάλιση των αποθεματικών, που θα φέρουν την οικονομική ανάκαμψη, αποτρέποντας την ξέφρενη διαφυγή κεφαλαίων. Μόνο παρεμβαίνοντας στις τράπεζες (εθνικοποίώντας τες) και μέσω ενός αυστηρού ελέγχου του συναλλάγματος θα ήταν δυνατό να αντισταθμιστούν οι απώλειες που θα φέρει η αποκατάσταση της νομισματικής κυριαρχίας.
Στην Αργεντινή, τα εν λόγω μέτρα δεν ελήφθησαν και το αποτέλεσμα ήταν μια χαοτική κατάρρευση της ισοτιμίας εν μέσω πληθωρισμού και εξαθλίωσης του βιωτικού επιπέδου του λαού. Αντί να απαλλοτριώσει τις τράπεζες εξαπάτησε τους καταθέτες και σπατάλησε τεράστια κονδύλια (που ισοδυναμούσαν σε 12-14 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) για την διάσωση των χρηματοδοτών. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η οποιαδήποτε ριζοσπαστική πολιτική, η οποία είναι σε αντίθεση με τους πιστωτές θα έχει κόστος και κινδύνους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι ζωτικής σημασίας να σκεφτούμε πώς θα λύσουμε το ζήτημα των εισαγωγών,πως θα διασφαλιστεί η συνέχιση του τουρισμού και θα διατηρηθεί τη ναυτιλιακή δραστηριότητα. Αλλά πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την αξιολόγηση των κινδύνων καθώς και η συνέχιση της καταβολής του χρέους προοιωνίζεται έναν ορίζοντα με πολύ πιο επώδυνες συνέπειες.
Ορισμένοι οικονομολόγοι αδυνατούν να αξιολογήσουν τις συνθήκες που απαιτούνται για να επιλέξουν μια διαφορετική οικονομική πορεία. Προτείνουν την υποτίμηση και την έξοδο από το ευρώ, για να μην αναφέρουμε την προστασία των αποθεματικών και την απαραίτητη μετατροπή των τραπεζών σε δημόσιους φορείς. Η στάση αυτή οδηγεί σε μια θεραπεία που επιδεινώνει την ασθένεια. Κοιτάξτε τι συμβαίνει ήδη σε χώρες που εφαρμόζουν καπιταλιστικές πολιτικές έξω από την ζώνητου ευρώ. Η Αργεντινή είναι ένα καλό παράδειγμα για την ανάλυση του τι μπορεί να γίνει και τι πρέπει να αποφευχθεί για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Τα μονοπάτια της ανάκαμψης.
Αφού έπιασε τον πάτο η οικονομία της Αργεντινής μπήκε σε μια σταθερή πορεία ανάκαμψης, η οποία στηρίχτηκε στην επέκταση των εξαγωγών και την αποκατάσταση της εγχώριας κατανάλωσης. Η υποχώρηση της ζήτησης, ο υψηλός πληθωρισμός, η συνεχιζόμενη φυγή κεφαλαίων και οι περιορισμένες επενδύσεις εμποδίζουν την αποκατάσταση και θέτουν σοβαρά ερωτήματα για τις συνέπειές της. Αλλά είναι σαφές ότι μετά τη στάση πληρωμών αρχίζει ο κύκλος ανάκαμψης ,πράγμα που οδηγεί πολλούς οικονομολόγους να παρουσιάζουν την Αργεντινή ως πρότυπο για την περιφέρεια της Ευρώπης.
Έχοντας αυτό το μοντέλο συχνά ξεχνάμε ότι η ανάκαμψη της Αργεντινής οφείλεται σε τρεις συγκεκριμένους λόγους: την αποκατάσταση του ποσοστού κέρδους, τη διεθνή ανάκαμψη των εξαγωγών και τη μεγαλύτερη ευελιξία για την εφαρμογή επεκτατικών οικονομικών πολιτικών.
Ο πρώτος καθοριστικός παράγοντας εμφανίστηκε μετά τη βίαιη προσαρμογή που προέκυψε από την mega-υποτίμηση. Ότι η χειρουργική επέμβαση εξυγίανε το κεφάλαιο, μείωσε τους μισθούς και, ως συνήθως, σε ορισμένες περιπτώσεις του καπιταλιστικού κύκλου, διευκόλυνε την αναδιάρθρωση του κέρδους.
Η ανάκαμψη ήταν εξασφαλισμένη από την αντίδραση του εξωτερικού παράγοντα. Μία μερικώς αυτόνομη οικονομία των διεθνών κεφαλαιακών ροών μπορεί να διατηρήσει κάποια από τις διεθνείς πηγές χρηματοδότησης. Ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας τροφίμων πέτυχε τις καλύτερες διεθνείς τιμές των τελευταίων δεκαετιών για το εμπόριο της σόγιας.
Αργεντινή έγινε ο προνομιούχος προμηθευτής των ανερχόμενων ασιατικών οικονομιών , ενώ οι εμπορικές της σχέσεις με τη Βραζιλία πολλαπλασιάστηκαν και διαφοροποίησε τις εμπορικές της συναλλαγές. Ένα μεγάλο μέρος των τεράστιων εσόδων που εισπράττονται από το κράτος τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκαν για να τονώσουν την εγχώρια ζήτηση. Με τον τρόπο αυτό αντικαταστάθηκαν οι χαμηλές ιδιωτικές επενδύσεις και δοκιμάσαμε ένα νέο-αναπτυξιόλαγνο σύστημα που θα ευνοούσε την βιομηχανία και θα παρέβλεπε τις χρηματοπιστωτικές αξιολογήσεις.
Εάν η Ελλάδα προχωρήσει σε στάση πληρωμών μπορεί να έχει την ίδια πορεία; Προφανώς, αυτή η μεσογειακή οικονομία δεν έχει σημαντικούς φυσικούς πόρους, ούτε το ίδιο είδος της ένταξης στην παγκόσμια αγορά, τα οποία επέτρεψαν την ανάκαμψη της Αργεντινής. Αλλά κανείς δεν φανταζόταν πριν από μια δεκαετία ότι η οικονομία θα εισέλθει σε μία φάση ανάκαμψης μετά τη στάση πληρωμών. Θα υπέθετε κανείς ότι αυτό το γεγονός θα οδηγούσε σε μια κατάρρευση τύπου Αποκάλυψης. Έχει επιβεβαιωθεί όμως ότι οι ιδιοτροπίες της διεθνούς κατάστασης είναι σχετικά απρόβλεπτες και δεν παρέχουν οριστικά επιχειρήματα για την επιλογή της μιας ή της άλλης οικονομικής πολιτικής. |20|.
Είναι σαφές ότι η Ελλάδα είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τη γενική πορεία της Ευρώπης, απ ότι η Αργεντινή με το μέλλον της Λατινικής Αμερικής. Η πρώτη περιοχή λειτουργεί ως αυτάρκης κινητήρια δύναμη ενώ η δεύτερη διατηρεί τους παραδοσιακούς δεσμούς της με τα κύρια κέντρα της παγκόσμιας οικονομίας. Λόγω αυτής της μεγάλης σχέσης με τους ευρωπαίους εταίρους της, η Ελλάδα χρειάζεται να περάσει σε ενδεχόμενο μορατόριουμ για την αποπληρωμή του χρέους σε συνεργασία με άλλες περιφερειακές χώρες. Η επιτυχία μιας ριζοσπαστικής πολιτικής στον τομέα αυτό θα απαιτούσε κοινή δράση με τους γείτονές της στην περιφέρεια της Ευρώπης. Η μάχη κατά των πιστωτών θα απαιτήσει τη στενή συνεργασία με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία και άλλες χώρες που πλήττονται από τις τράπεζες.
Κατά την τελευταία δεκαετία αυτό το είδος των κοινών πρωτοβουλιών συζητήθηκε στη Λατινική Αμερική, με θέμα την δημιουργία μιας ‘’λέσχης οφειλετών’’. Η πρόταση ήταν να δημιουργηθεί ένα μπλοκ από τις πλέον πληγείσες χώρες, προκειμένου να καμφθεί η δύναμη των χρηματοδοτών .Αλλά το 2001, η εκστρατεία είχε χάσει τη δυναμική της και επικράτησε μεγάλη διασπορά των κρατών που λεηλατήθηκαν από το χρέος. Η σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη διαφέρει από εκείνη στη Λατινική Αμερική λόγω του υψηλού βαθμού της κοινοτικής συνεργασίας που υπάρχει στη Γηραιά Ήπειρο. |21|.
Μια άλλη σημαντική διαφορά είναι η έλλειψη σαφούς ορίου ανάμεσα στις συνθήκες κατάρρευσης στην περιφέρεια και στην ευημερία του ευρωπαϊκού κέντρου.Οι οικονομίες της Ισπανίας ή της Ιταλίας, για παράδειγμα, αρχίζουν να δέχονται την ίδια απειλή της δημοσιονομικής κατάρρευσης, που έπληξαν την Ελλάδα και την Ιρλανδία. Για το λόγο αυτό, ο κύριος φόβος είναι η πιθανή επέκταση της κρίσης στις χώρες αυτές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο αγώνας για την συνεργασία των οφειλετών παίρνει άλλες μορφές. Αλλά αυτές οι δυνατότητες μπορεί να ξεδιπλωθούν μόνο εάν κάποια χώρα που βρίσκεται αντιμέτωπη με τις τράπεζες προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου αλληλεγγύης. Η Ελλάδα πληροί πολλές προϋποθέσεις για να ηγηθεί αυτής της διαδικασίας.
Μόνο ένα μονομερές μορατόριουμ θα άνοιγε τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες, χωρίς να επηρεάσει το βιωτικό επίπεδο του λαού. Για να καθοριστεί ένα αυστηρό όριο στις πληρωμές , να ασκηθεί επενδυτική πολιτική στους κοινωνικούς τομείς και για την ανάκτηση της αγοραστικής δύναμης, πρέπει να γίνουν πιο τολμηρά βήματα από αυτά που υιοθετήθηκαν από την Αργεντινή πριν από μια δεκαετία.
Η ίδια εξέργερση
Η κύρια ομοιότητα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αργεντινή, πραγματοποιείται στον τομέα της λαϊκής ανυποταξίας. Και οι δύο χώρες έχουν μια πλούσια ιστορία κοινωνικών αγώνων. Η εξέγερση τον Δεκέμβριο 2001 ήταν η κληρονομιά του ‘’Cordobazo’’ (1969), της γενικής απεργίας (1975), των απεργιών κατά του πληθωρισμού (δεκαετί α ‘80) και των διαδηλώσεων κατά της ανεργίας (δεκαετία ‘90). Στις μάχες που δίνονται από τον ελληνικό λαό είναι παρούσα η κληρονομιά του εμφυλίου πολέμου (1944-1949), η αντίσταση κατά της δικτατορίας (1973) και οι αγώνες της νεολαίας (2008). |22|
Μετά από έντεκα απεργίες και αμέτρητες διαδηλώσεις ,τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε μια νέα μαζική έκρηξη.Οι καταλήψεις των πλατειών , οι συγκρούσεις με την αστυνομία και η συμμετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων πολλαπλασιάζονται.Όπως και πριν από δέκα χρόνια στο Μπουένος Άιρες, οι ακτιβιστές στην Αθήνα οργανώνουν κάμπινγκ, αντιστέκονται στις εξώσεις και οργανώνουν λαικές συνελεύσεις. Η νεολαία έρχεται σε επαφή με τους εργαζομένους, σφυρηλατεί κοινό μέτωπο όπως εκείνο που πραγματοποιήθηκε στη Νότια Αμερική, οργανώνει το κλείσιμο των δρόμων με τους ανέργους και με τις διαμαρτυρίες με τα ‘’τηγάνια- casserolades’’ της μεσαίας τάξης.
Ακόμη και τα συνθήματα είναι παρόμοια «έξω οι κλέφτες" ή τα αιτήματα «Δεν χρωστάμε-δεν πουλάμε-δεν πληρώνουμε» και υπάρχει η ίδια διάθεση απόρριψης για την συμπαιγνία μεταξύ της κυβέρνησης και της συντηρητικής αντιπολίτευσης.
Η λαική αφύπνιση στην Αργεντινή συντελέστηκε , όταν κατέρρευσαν οι νεοφιλελεύθερες ψευδαισθήσεις για επικείμενη "είσοδο στον Πρώτο κόσμο’’." Η ίδια οργή ξέσπασε μεταξύ των Ελλήνων, όταν εξαλλήφθηκαν οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι η κρίση έχει κυριεύσει εντελώς την χρηματοπιστωτική σφαίρα και ξεχύνεται στους δρόμους. |23|.
Πριν από δέκα χρόνια, η εξέγερση της Αργεντινής επιβράδυνε τα σχέδια προσαρμογής, ακύρωσε το πρόγραμμα αποπληθωρισμού και εμπόδισε την δολαριοποίηση. Επίσης, αναγκάστηκε να εφαρμόσει ένα πολιτικό σχέδιο που συνδύαζε την αποκατάσταση της κρατούσας εξουσίας με τη χορήγηση δημοκρατικών και κοινωνικών διακαιωμάτων .Η εξέγερση επιβεβαίωσε τη χρησιμότητα του αγώνα για να αντιστραφεί η αρνητική ισορροπία δυνάμεων, προσδίδοντας νομιμότητα στα κοινωνικά κινήματα και νομιμοποίηση στις απεργίες. Επέτρεψε να σταματήσει η βίαιη καταστολή (που εξακολουθεί να υφίσταται στην Κολομβία και το Μεξικό) και εξισορρόπησε την παραίτηση των κοινωνικών κινημάτων (που παρατηρείται στην Ουρουγουάη ή τη Βραζιλία).
Αλλά η εξέγερση στη Αργεντινή παρέμεινε στα μισά του δρόμου , επειδή δεν εκδίωξε τους διεφθαρμένους πολιτικούς ούτε εξάλειψε το βάρος του δικομματισμού. Δεν εμπόδισε τον πλουτισμό των ίδιων καπιταλιστών που εκμεταλλεύτηκαν την αλλαγή του νομίσματος . Αλλά επιδρά στο σύνολο της εξωτερικής πολιτικής και επηρεάζει τη διαχείριση του χρέους το οποίο περιόρισε την όρεξη των πιστωτών.
Είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη τα συμπεράσματα αυτά για να μπορούν να γίνουν συγκρίσεις σε διεθνές επίπεδο.
Οι λαικοί αγώνες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα έχουν πλέον ένα χαρακτήρα πιο ηπειρωτικό. Η εξέγερση της Αργεντινής ήταν μέρος ενός κύκλου αγώνων της Νότιας Αμερικής αλλά δεν ξέσπασε την ίδια στιγμή με τις τις εξεγέρσεις στη Βενεζουέλα, το Εκουαδόρ και τη Βολιβία. Οι κινητοποιήσεις στην Ελλάδα συμπίπτουν αντίθετα με την γενικευμένη κρίση της Γηραιάς Ηπείρου, η οποία τείνει να προκαλέσει ταυτόχρονες αντιδράσεις σε διάφορα σημεία στην περιοχή.
Οι απαντήσεις αυτές βοηθούν να σπάσει η απομόνωση των εθνικών διαμαρτυριών και να ξεπεραστεί η σύγχυση που επικρατούσε στην αρχή της ύφεσης.
Η γενίκευση της συλλογικής δράσης είναι το καλύτερο αντίδοτο για την παθητικότητα που ενθαρρύνεται από τη σοσιαλδημοκρατία και την αντιρατσιστική εκστρατεία που προωθεί η δεξιά παράταξη. Η πρόσφατη διαμαρτυρία των Ισπανών αγανακτισμένων μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής σε αυτή την κατεύθυνση . Το κίνημα αποκτά μαζικότητα όσο τα πολιτικά και οικονομικά του αιτήματα (αντίστοιχα «πραγματική δημοκρατία» και «να τελειώνουμε με την διάσωση των τραπεζών) κατακτούν μεγαλύτερη λαική νομιμότητα και υποστήριξη.
Η κυρίαρχη παρουσία της νεολαίας σε αυτά τα κινήματα και η καινοτόμος χρήση των κοινωνικών δικτύων ως μέσα εναλλακτικής πληροφόρησης, ενθαρρύνει την εξάπλωση του ιού! στην Ήπειρο.. Αυτή η γενίκευση μπορεί να επαναλάβει το φαινόμενο του ντόμινο, το οποίο χαρακτήρισε τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο.
Η νεανική σπίθα δίνει ζωή στη δράση των εργαζομένων τόσο στις χώρες που υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα (Γαλλία) όσο και στις χώρες που αυτό υπέστη παρατεταμένη ήττα(Μεγάλη Βρετανία).
Αν η εμπιστοσύνη προς την διαμαρτυρία επανεμφανιστεί μπορεί να εξετάσουμε το πώς θα γενικευτεί η μάχη κατά των πιστωτών που έχει ήδη ξεκινήσει σε κάποιες χώρες όπως η Ισλανδία.
Με λίγα λόγια, η φωτιά που άναψαν οι Έλληνες εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη και θα καθορίσει ποιος θα πληρώσει τις συνέπειες της κρίσης. Τις εξελίξεις αυτές τις παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Λατινική Αμερική. Πολύ λίγα νέα αναμένονται με τόσες ελπίδες όσο μια νίκη των λαϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)